‘Mijmeringen’ is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen.
Nostalgie
Deze week heb ik drie dozen oude lp’s gebracht naar een vereniging die een rommelmarkt organiseert. De staat van de lp’s was niet al te best en wij hebben inmiddels de cloud volstaan met ook deze muziek. De stijl van de muziek was: diverse jazzstijlen, cabaret, crooners etc. Allemaal uit de jaren 60. Het was de verzameling van mijn schoonouders en niet onze cup of tea. Mijn vrouw en ik hadden met deze lp’s dus geen binding. De dozen hebben jaren in een opslag gestaan. Gezien de kwaliteit ben ik er nooit op uit gegaan om deze lp’s voor geld van de hand te doen. Verkopen heeft alleen zin als je dit in bulk kan doen. Dan brengt het ook weinig op, maar stuk voor stuk verkopen is een groot werk en levert waarschijnlijk nog minder op; zeker gezien het werk wat je ervoor moet verzetten. Weg ermee dus.
LP’s waren bij mij vanaf de jaren 80 al in de ban. Met de komst van de CD met zijn superieure geluidskwaliteit was de lp voor mij afgedaan. Het enige goede aan de lp was de hoes. Wat mij betreft had men de cd ook in een 12 inch hoes mogen verpakken. Het onooglijke, onhandige plastic doosje heeft nooit mijn hart gestolen. Van de misschien wel meer dan 1000 lp’s die mijn vrouw en ik hadden zijn er nu nog zo’n 150 over. Inmiddels is de cd ook weer over en luister ik muziek uitsluitend uit de cloud. Alle muziek die er nu in huis is, is zonder unieke geluidsdrager beschikbaar. Alles staat op internet of in goede kwaliteit op de NAS-server. En wat ik nooit verwachtte, is dat ik nu nauwelijks meer naar nieuwe muziek luister.
We hebben nog een platenspeler in mijn werkkamer, maar deze wordt eigenlijk alleen maar gebruikt om muziek van lp’s om te zetten naar een digitaal signaal. Het draaien van lp’s zoals we vroeger deden, is vermoeiend en nutteloos. Met mijn smartphone in de hand tover ik zonder problemen- waar ook ter wereld – mijn hele muziekcollectie boven water. Waarom zou ik elke 20 minuten opstaan en naar de platenspeler lopen om de schijf om te draaien of te wisselen? Om weer 20 minuten te ‘genieten’ van een knapperend houtvuur, met allerlei muzikale gebreken omdat het slepen van een bewerkte edelsteen door een stuk plastic toch zo zijn beperkingen heeft. En al die audiofielen die een lp veel beter vinden klinken vanwege de analoge warmte zijn dus blijkbaar fan van een nostalgische harmonische vervorming van de muziek. In mijn oren wordt muziek niet mooier door iets toe te voegen dat niets met de muziek te maken heeft. Ook al beweert men dat door de digitale vorm een cd of gestreamd geluid hoekiger klinkt. Het is altijd nog beter dan krassen, rumble, wow en flutter, die jouw platenspeler veroorzaakt. En er is ook nog het nadeel dat de relatief grote lp maar op één plek beschikbaar is. Ga je op vakantie en wil je je favoriete muziek meenemen, dan ben je toch afhankelijk van ‘digitaal’.
Natuurlijk was het vroeger gezellig om met je lief samen tussen de stapels lp-hoezen met een drankje door de muziek te bladeren om juist dat ene nummer te zoeken, te vinden en te draaien. Het was ook aanleiding voor discussie of verdieping. We kunnen dit met de moderne middelen nog steeds, maar zonder al deze spullen. Toch voelt dat anders. Vaak wist je nog waar of wanneer je een lp had gekocht, en in welk nummer de platenspeler oversloeg. Dat maakte de beleving van de muziek intenser. Het is vergelijkbaar met oude dia’s bekijken en oude fotoalbums open slaan. Allemaal uitgebleekt en vergeeld. Nostalgische gevoelens spelen hierbij vaker een belangrijkere rol dan de feitelijke functie van het medium.
Met de cd is dit nooit zo geweest. Om te beginnen komen de cd’s uit een tijd dat alles al veel sneller ging en was de weergave van de muziek uit de speakers altijd hetzelfde. Dus geen herkenbaar krasje of een bijschrift op een hoes. Het kleine doosje deed ook al geen goed om nostalgie op te wekken.
Waarom is de lp en platenspeler weer helemaal terug? Met de moderne opnametechnieken is het smoesje van de warme analoge klank grotendeels een farce, want heel veel instrumenten zijn inmiddels ook van oorsprong digitaal. Goed geluid komt uit goede versterkers en boxen. Laat de audiofiel daar zijn geld in investeren. Het is echter iets anders. Blijkbaar heeft de jonge generatie ook wel hetzelfde gevoel als wij vroeger hadden. Van het zuurverdiende geld van je vakantiebaantje kocht je die prachtige lp met die klaphoes. De prijs van een lp is inmiddels niet mis. De lp wordt en werd een tastbaar herinneringsobject aan momenten en gebeurtenissen. Dat krijg je niet met een streamingdienst, en ook niet met de cd met zijn mislukte vormgeving.
Nostalgische gevoelens opwekken en ook wel leven in een lagere versnelling zijn blijkbaar ook voor de nieuwe generatie vluchtwegen uit de werkelijkheid. Het is ook zo tastbaar.
We leven echter wel in 2023.
