Mijmeringen is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen
Stemwijzer als kiesbiljet.
Van de week heb ik de Stemwijzer ingevuld. Vooraf had ik een idee waar ik uit zou komen en het klopte redelijk, maar toch niet helemaal. En het viel me op dat het hoogste percentage overeenkomende mening met een politieke partij niet hoger uitkwam dan 69 %. Kortom over de keuze van de Stemwijzer waarbij 30 stellingen aan je worden voorgelegd en waarbij je nog een weegfactor toevoegt, haalt geen enkele partij een hoger cijfer dan een mager zeventje wat mij betreft. Bijna op een derde van de stellingen ben ik het dus met de uitkomst van de Stemwijzer oneens.
En bovendien kwam ik uit bij een partij die ik in het stemhokje normaliter niet rood zou inkleuren. De politiek in Nederland is een chaos en al helemaal niet democratisch. Omdat het vertrouwen weg is in de partijen komen een meerderheid van een aantal partijen m et een oplossing: het bindend referendum. Als wij het zelf niet weten dan vragen we het maar aan het volk. Dan bepaalt de bevolking wat het standpunt zou moeten zijn. Een tijdje is volksraadpleging als middel ingezet om bepaalde standpunten te toetsen. Zo werden op deze wijze de Europese grondwet en een Oekraïens associatieverdrag weggehoond in een referendum door het volk, wel met een minimale opkomst van net boven de 30 procent, de kiesdrempel.
En wat zag je: vooral tegenstanders van de gevraagde peiling hadden zowel het referendum geïnitieerd als eraan deelgenomen. Ze ker als je one-issue referenda houdt blijkt dat het volk geen rekening houdt of kennis neemt van de context en op gevoel een mening ventileert. Als voorstander van hetgeen gevraagd wordt sta je al met 10-0 achter. Neem nu het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne in april 2016. De gemiddelde mens in Nederland wist in 2016 helemaal niets van Oekraïne en had ook geen zin om zich hierin te verdiepen. Die moeite doen ze niet voor een zo specifiek ver-van-mijn-bed gedoetje. Die kiezers bleven dus thuis. In ons dorp werd de kiesdrempel zelfs niet eens gehaald. Het bleek ook dat we als onderdeel van Europa maar een klein deel van het verdrag met dit land konden saboteren. Het was namelijk op 1 januari 2015 al ingegaan.
Nog geen tien jaar later-met het conflict tussen Rusland en Oekraïne in het achterhoofd- trekken we blijkbaar ons niets meer aan van de uitslag van het referendum en worden alle vormen van samenwerking met Oekraïne breed omarmt. Het referendum was dus een volslagen nutteloospolitiek middel waarmee we ons land in Europa voor schut zette. En ineens herinnerde ik me de column die ik over “politieke peiling” heb gemaakt in 2010. Ik herlas deze column en kwam tot de conclusie dat ik er nog steeds achter stond. Daarin schetste ik wellicht een iets te simpele oplossing voor de betrokkenheid bij de overheid. In plaats van op politieke partijen te stemmen stelde ik voor dat het volk periodiek op belangrijke standpunten een prioriteitenlijst overlegde aan de overheid. Daaruit werd het regeerprogramma bepaald en dit zou leidend worden voor het beleid. Een soort stemwijzer als kiesbiljet. De column is nog op mijn website terug te vinden.
Toevallig hoorde ik deze week cabaretier Peter Pannekoek die zich ook beklaagde over de politieke keuzes. Je bent het nooit eens met alle standpunten van een partij. Er zijn zelfs punten van je favoriete partij waarbij jij principieel tegen bent. Ga je dan op zo’n partij stemmen omdat deze toch gemiddeld het dichtste bij jou keuze ligt? Niet stemmen is in mijn ogen geen optie. Het is momenteel
het enige middel om iets van de democratie te redden. En zou je lid worden van zo’n partij als je op bepaalde punten principiële conflicten ermee zou hebben?
Er zijn hoe langer hoe meer compromisloze politieke partijen. Ze willen op geen enkele manier water bij de wijn doen over hun standpunten. Zouden ze dit wel doen dan verliezen ze direct een groot deel van hun electoraat als ze bijvoorbeeld gaan meeregeren. Met al deze compromisloze partijen is het haast onmogelijk om een regeerakkoord te sluiten. Je ziet hiervan de effecten terug in de stabiliteitvan de kabinetten en vooral in de duur van de formaties. De formatie wordt steeds langer en zal met
het huidige systeem en de tientallen partijen niet korter worden. We zouden dus moeten gaan kiezen op standpunten in plaats van op politieke partijen. De discussie waar de regering in hoofdlijnen over moet gaan moet in handen komen van het volk. En de uitkomst is leidend voor de koers.
Dat betekent een noodzakelijke volledige herziening van ons democratische bestel. Met de huidige informatiemogelijkheden is een herziening om zodoende de wil van het volk op te halen zeker te faciliteren. Het doekje voor het bloeden om nu de grondwet aan te passen om bindende referenda toe te staan is een zwaktebod. Mag ik even een teiltje.
