Het is weer het seizoen van ‘het-er-op-uit trekken’. De krantjes met uitnodigingen van allerlei gastvrije gemeenten vallen weer in de brievenbus. Meer en meer profileert de regio Hart van Brabant , waaronder ook de gemeente Dongen valt, zich als toeristische trekpleister. Toch lijkt Dongen zich een beetje schuchter op te stellen als het gaat om promoten van de het eigen dorp en de unieke kenmerken ervan. “Niet doen” zegt Cees Breugelmans, directeur van museum ‘DE LOOIERIJ’, in een brief naar het gemeentebestuur. “De tijd is rijp. Grijp nu je kans om je te profileren, anders ben je straks te laat.”
Leisure Boulevard
In een gesprek geeft Cees Breugelmans, bevlogen als altijd, nadere uitleg. “Dongen maakt als gemeente deel uit van Midpoint Brabant, de Leisure Boulevard. De vrijetijdseconomie is een speerpunt van het provinciebestuur en in Midden Brabant worden de kaarten in deze jaren geschud. In Oisterwijk komt dankzij een bijdrage van 4,7 miljoen euro provinciegelden een nieuw leerlooimuseum en in Waalwijk trekt de gemeente maar liefst € 9 miljoen uit voor een nieuw te bouwen leercentrum. Twee Midden Brabantse gemeenten, in het samenwerkingsgebied waarvan Dongen deel uit maakt, die zich focussen op leer. Maar waar is de plaats van Dongen in dit geheel?” vraagt Breugelmans zich hardop af. “Dongen, waar in 1890 een kwart van alle leerlooierijen in Nederland stond en waar talloze panden dit ambacht uitademen.”
Leerdriehoek
“De ontwikkelingen in de regio zijn DE LOOIERIJ echt niet ontgaan” vervolgt Breugelmans. “Er is ook voor Dongen en DE LOOIERIJ een rol weggelegd om zich in combinatie met Waalkwijk en Oisterwijk te gaan profileren als ‘leerdriehoek’ van Brabant. Oisterwijk zal als echte toeristische trekpleister er ongetwijfeld een pracht van een museum neerzetten. De looierij als echt industrieel bedrijf. Anders dus dan Dongen waar een stuk verder terug in de tijd gaan. Waalwijk gaat ongetwijfeld ook een prachtig museum krijgen, maar omdat het in een nieuwbouw komt zal het zich waarschijnlijk richten op de schoenmakerij. Voor DE LOOIERIJ is er in deze driehoek dus ruimte voor een geheel eigen plek.” aldus Cees Breugelmans. “Maar we moeten niet alleen kijken naar dit museum, we kunnen het nog breder trekken als we naar de kracht zoeken van de erfgoedsector binnen Dongen als geheel.”
De familie van Tuijn
“Dongen is een gemeente met een gigantische looihistorie én een leer heden. De historie kun je het hele dorp door zien. Daarnaast is vanaf 1898 de familie Van Tuijn actief geweest als ondernemer die ons in het heden giganten als Dongen Pallets, Ardagh Glasfabriek (PLM) en Coca Cola (Van Tuijn haalden de licentie uit Amerika in 1948!) en het EXOTA-erfgoed achterliet. De geschiedenis van Dongen is een uniek verhaal, het dorp op de zandrug aan dat riviertje, de latere slagader van het looien. De Heemkundekring werkt voortvarend aan kennis, behoud en overdracht, evenals de gidsen.” Allemaal zaken, aldus Breugelmans, die van Dongen een ‘sterk merk’ maken. “Maar de essentie is de moed die nodig om daarvoor te durven kiezen. Niet slechts te praten, maar doen. En het is naar mijn mening het gemeentebestuur dat daar in de grote katalysator kan zijn. Hoe? Door keuzes te maken.”
Ideeën
Gevraagd naar concrete ideeën komt Cees Breugelmans helemaal los: “Kies voor je leerverleden als rode draad. Gebruik de locatie Kerkstraat 33 ten volle. Ambacht en historie zijn er vorm gegeven, er is bijna een half miljoen euro door anderen geïnvesteerd, de gemeente zorgt elk jaar al voor de basis van de exploitatie, haal de zandverstuiving achter het perceel uit de verkoop. Gebruik die landschap-historisch belangrijke grond voor het versterken van ons unieke Dongense verhaal: laten we er een functionerende looiput neerleggen, laten we bijvoorbeeld via een van Tuijnhuis eer brengen aan een groot ondernemer door daarin een expositie te maken van de glasfabriek, Coca Cola, Exota en Dongen Pallets. Laten we binnen op de Historiezolder aandacht geven aan alle bijzondere bedrijvigheid in Dongen. Historie die uitmondt in het heden, met bijvoorbeeld bedrijven als Trobas en Montis, als basis voor een gezonder toekomst voor Dongen.”
“Laten we de zandverstuiving verder inrichten met een galerij van historisch erfgoed: beelden, ornamenten etc. alles wat de Heemkundekring gered heeft en nog bewaren zal. Laten er een werkplaats maken voor kinderen van basisscholen die eenmaal per jaar ter plekke gaan looien, die het hele jaar door archeologische opgravingen doen. Laten we er een plek maken voor beelden die Dongen amateurs en kunstenaars maken, maar nooit kunnen laten zien.”
Visie
Op de vraag hoe dit gerealiseerd zou kunnen worden reageert Cees resoluut. “Het enige wat dat van de gemeente vraagt is visie, een keuze maken en steun. Stel de grond beschikbaar. Maak samen met een aantal mensen een masterplan. Straal het gekozen ‘merk’ uit. Verstevig die waar kan. Kies een eigen gebak, eigen likeur, eigen biertje, et cetera. Ga mee op pad, om ondernemers met het veld samen te brengen. Roep niet dat het raar is dat Dongen geen CocaCola museum heeft, maar verbindt, maakt enthousiast etc. Daarnaast kunnen alle andere sterke initiatieven als Dongen Ice, Oranjefeesten, Verrassend Dongen enz. extra floreren tegen de vaste blijvende achtergrond van de uitstraling van het ‘merk’ Dongen.”
De handschoen…
Breugelmans hoopt dat het gemeentebestuur deze unieke kans niet laat schieten. “Dongen , een gemeenschap die van leer trekt. Al eeuwen lang. Dongen, een parel in de driehoek Oisterwijk- Waalwijk -Dongen. De kans ligt er, door nu te handelen zal Dongen door daden zijn plaats in de Leisureboulevard opeisen, door te zijn dus. De handschoen ligt er” besluit Cees.
