Mijmeringen is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen
Stroom
In mijn vroegste herinneringen hadden we thuis een kolenkachel in de kamer, elektrisch licht en een paar wandcontactdozen. De groepenkast bestond uit één of twee groepen en aan randaarde deden we niet. Gezien de beperkte capaciteit van de stroom sprongen de zekeringen nogal eens. De groep werd overbelast omdat er teveel stroomslurpende apparaten waren verbonden. Als het strijkijzer en het elektrisch kacheltje aanging was het prijs. De zekeringen -stoppen- moesten na uitval worden vervangen. Het elektriciteitsnet was toen al een zorgenkind. Met de komst van meer elektrische huishoudelijke apparaten en gereedschappen werd het thuisnet nog zwaarder belast en kwamen er een paar zekeringen bij. Dat was uiteraard bij alle huishoudens het geval.
Elektriciteit was in die tijd levensgevaarlijk. We hadden bij ons thuis destijds nog geen wasmachine en het water voor de was werd in een zinken teil opgewarmd met een elektrische dompelaar zonder randaarde. Mijn jongste zusje is eens in deze teil met dompelaar gevallen en met derde graads verbrandingswonden opgenomen in het gasthuis. Een traumatische ervaring. Het is gelukkig wel goed afgelopen.
Het stroomnet werd uitgebreid en dat was nodig. We werden hoe langer hoe meer afhankelijk van stroom en veel apparaten die eerst nog werden gestookt met olie of kolen werden vervangen door elektrische apparaten. Gas werd daarnaast ook populair als brandstof voor verwarming: mede door de aardgasvondsten in Groningen.
Stroomnetten zijn complex. Je kunt alleen afnemen wat op dat moment ook wordt aangeboden. Opslaan van stroom kan alleen in accu’s en batterijen. Een afnemer maakte zich tot de komst van zonnepanelen en elektrische auto’s zich hier helemaal niet druk over. Met de verduurzamingsagenda en de prijs en kwaliteit van zonnepanelen werd het voor particulieren interessant om zelf stroom op te wekken. De overheid stimuleerde dit door de installatiekosten BTW-vrij te maken en de netbeheerders te verplichten ook stroom af te nemen van zonnepanelenbezitters. Om het nog interessant te maken mocht de opgewekte stroom die werd teruggeleverd op jaarbasis worden gesaldeerd, zodat de zonnige zomermaandenopbrengst het donkere wintermaandenverbruik kon compenseren. Er ontstond een ware run op zonnepanelen. Technisch gezien had je ze in ongeveer 7 jaar terugverdiend. In de praktijk brachten ze vanaf de eerste dag al geld op. Iedereen blij, behalve de energieleveranciers en de netbeheerders. Voor de netbeheerders werd het een enorme uitdaging het net stabiel te houden, want het aanbod van stroom werd met zon- en windenergie zeer grillig. Dat kost natuurlijk geld en wie betaalt deze extra kosten? Bovendien moesten gas- en kolencentrales de capaciteit direct kunnen compenseren als er geen zon of wind was.
Ook de administratie werd een doorn in het oog van de leverancier. Zeker nu de maatschappij wordt gepusht om zowat uitsluitend elektrische auto’s aan te schaffen wordt de vraag naar stroom alleen groter.
Men probeert nu de eigenaren van zonnepanelen te stimuleren om in dure thuisaccu’s te gaan investeren. Men vergeet dat deze milieuonvriendelijke accu’s erg duur zijn en de capaciteit alleen maar in te zetten is binnen maximaal enkele dagen. Zo langzamerhand lijkt men politiek spijt te krijgen van het ingezette beleid. Politiek is men nu aan het schuiven. Stimuleren van overgaan op stroom lijkt logisch. Omdat de eindconsument geen verbrandingsmotoren meer hoeft in te zetten, worden de stikstofuitstoot en uitstoot van andere schadelijke zaken teruggedrongen. Zeker nu ook het onbetaalbare gas in de ban wordt gedaan en we allemaal over moeten op warmtepompen blijkt het elektriciteitsnet zwaar onvoldoende. Maar de politiek had de huidige gevolgen van de ondercapaciteit hiervan al veel eerder moeten inzien en ook veel eerder moeten gaan handelen. Maar aangezien dergelijke kostbare maatregelen geen direct zichtbaar resultaat opleveren voor de kiezer, heeft men hiervan weggekeken en zitten we nu met de gebakken peren.
De enige twee knoppen die er politiek nog over zijn is om de capaciteit te knijpen en meer geld te vragen. De eerste maatregel gaat vanzelf. De laatste is de meest simpele. Je verzint nieuwe regels die de consument geld kosten, zoals terugleveringskosten doorberekenen en de consument zal afhaken. Die stelt zijn investeringen uit of af en de stroomleverancier en netbeheerders krijgen meer geld om hun infrastructuur op orde te krijgen. Helaas is dit niet 1-2 -3 geregeld. Wel hebben we als land ons gecommitteerd aan afspraken over terugdringen van opwarming van de aarde en stikstofuitstoot. De wederom simpele oplossing van vele politieke partijen is om in de verkiezingsprogramma’s de afgesproken data van de internationale contracten hieromtrent naar de toekomst te negeren en door te schuiven: opgelost.
Hoe vertel ik dit mijn kinderen?
