‘Mijmeringen’ is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen
Schaamte
Ik heb in 2016 ooit een column geschreven over het fileleed. Ook in 2016 kwam ik al tot de conclusie dat thuiswerken het meest effectieve en efficiënte middel was om files terug te dringen. En toen moest de corona-crisis nog beginnen. Tijdens de corona-crisis werd duidelijk dat thuiswerken blijkbaar zeker kon zonder substantieel verlies van productiviteit. Zelf heb ik dit werken als erg prettig ervaren. Niet dat ik een hekel had aan mijn collega’s, maar werken doe je primair toch om geld te verdienen. En al is een Teamsmeeting minder ‘warm’ dan fysiek bij elkaar komen; in veel gevallen wel meer als voldoende om zaken af te stemmen.
Zeker als er geen gevoelige zaken worden besproken is een online meeting een uitstekend alternatief. Het helpt wel als je thuis een goede werkplek hebt. Het is me vaak gebeurd dat ik vanuit mijn woonplaats twee uur in de auto had gezeten om helemaal naar Apeldoorn of Leiden af te reizen, en daar in een meeting aansloot waar de helft via Teams ingelogd was. Dan voelde ik me bedrogen en had dan al spijt dat ik tijd en geld had verspild aan dat reizen. Dit besef en schaamte voor de verloren tijd knaagde best aan me. Ik heb altijd het besef gehad dat verplaatsen in een auto duur en slecht voor het milieu was en het meehelpt aan de verkeersinfarcten waarop we nu weer dagelijks worden getrakteerd. Vaak vond ik een alternatief om met het openbaar vervoer te gaan, maar daar is rechts-Nederland geen fan van. Er wordt dus hier niet in geïnvesteerd, waardoor het ook in een neerwaartse spiraal terecht is gekomen. Trajecten worden geschrapt, kosten worden verhoogd, onderhoud wordt beperkt: geen wonder dat men dit niet als vervoersalternatief ziet. Inderdaad duurt het reizen met OV dan veel langer. Bovendien is het duur en oncomfortabel, omdat het materieel vies is en er ook nog eens vaak technische of andere problemen zijn waardoor de reisplanning in de soep loopt.
Wel roeptoeteren dat er meer asfalt moet komen, maar structureel en milieuvriendelijk een oplossing bedenken door het openbaar vervoer te stimuleren daar hoor je niemand over. Dan gaat onze heilige koe eraan, en die bezorgt ons nog steeds het meest ultieme vrijheidsgevoel, volgens blijkbaar een meerderheid. Op geen enkel moment schamen we ons over ongebreidelde autogebruik. Milieu, stikstof en klimaat worden gezien als linkse hobby’s en die zijn we kotsbeu als we de laatste verkiezingsuitslag moeten geloven.
Er is een belangrijk argument om auto te blijven rijden. Als men te weinig kilometers rijd, moet men namelijk wel de mooie, dure elektrische auto inleveren. Daar gaat het belangrijkste emolument. En de meesten rijden toch al elektrisch? Afgezien de vraagtekens die ik heb over de duurzaamheid van elektrische auto’s zit je ook kostbare tijd te verprutsen in de files. Als elke werkgever de tijd die men in de auto zit, niet als werktijd uit zou betalen, zou men toch ook een stuk kritischer worden.
Dat is allemaal niet aan de orde. We stappen dagelijks zonder schroom zonder medepassagiers in onze bolides waar vier tot vijf mensen in zouden passen om aan te sluiten in de file. Ik vind dit beschamend.
Een andere vorm van vervoersschaamte is vliegschaamte. Volgens de Telegraaf is dat verdwenen en heeft minder dan 10% van de bevolking hier nog maar een beetje last van. Eerlijk is eerlijk: ik heb ook best veel gevlogen. Dat vooral in de tijd dat de club van Rome nog gezien werd als een wereldvreemd gezelschap en het woord milieu en klimaat vooral goed moesten zijn. En dan bedoelde men niet dat we onszelf allerlei beperkingen op moesten gaan leggen om dit zo te houden. Als je de halve wereld hebt gezien heb je -zoals ik- gemakkelijk lullen. Ik begrijp best dat mensen die nog nooit ergens ver geweest zijn behoefte hebben om dit ook eens mee te maken. Wie wil er nu niet even uit naar verre buitenlandse steden of stranden? Dat hebben we toch verdiend? Ondertussen weten we maar al te goed wat de gevolgen van ons vlieggedrag zijn.
Uiteraard gun ik ieder zijn vermaak, maar kan het iets minder? We zetten wel kinderen op de wereld waarvoor het qua milieu en klimaat qua volksgezondheid nu al twee voor twaalf is. Als we niet ingrijpen is de apocalyps snel naderend. Met het volledig ontspoorde vervoersgedrag van ons, fors gestimuleerd door de overheden om ons niets in de weg te leggen, gaat Jan en alleman driftig met het vliegtuig op pad zonder enig gevoel van schaamte. In een uiterst geval kopen we dit af met een
kleine milieutaks om ons geweten te zuiveren. En daar lachen de vliegtuigmaatschappijen om. Zo krijgen zij subsidie om wettelijk noodzakelijke milieumaatregelen te treffen, die ze dus uit de zak van de schuldbewuste reizigers hebben geklopt.
Onze persoonlijke vrijheid vinden we blijkbaar belangrijker dan ons leefmilieu. Volgens velen kunnen we de klimaatverandering toch niet tegenhouden. De effectiviteit van het ingrijpen van de mens is volgens die groep nihil en kost veel te veel inspanning, dus hoeven we ons niet te schamen. Als we ons gaan schamen staat dit ons levensgeluk flink in de weg. Gaan we dus niet doen. Wanneer willen we nu eindelijk eens verantwoordelijkheid nemen
