‘Mijmeringen’ is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen
Vrijwilligers in Dongen
Of het nu om DongenIce, het Oranjeparkfestival, the Obstacle Run, de avondvierdaagse, de Zomerspelen, Dwars door Dongen of de Roparun gaat….dergelijke activiteiten kunnen
niet doorgaan zonder de inzet van vele vrijwilligers. En niet alleen bij evenementen, maar gelukkig ook bij verenigingen en instellingen. En bij ons in Dongen lijkt de bron aan vrijwilligers onuitputtelijk. Dat zal niet iedere organisatie beamen, maar in het algemeen lijkt het in Dongen niet moeilijk om vele handjes te mobiliseren. Dat ligt jammer genoeg wel wat anders bij het vinden van bestuurders voor stichtingen en verenigingen.
Ik heb daar wel een theorie over. Het begint allemaal bij de jeugd. Participatie om spontaan mee te doen in de maatschappij moet je al vroeg organiseren. Dat hebben onze beleidsmakers ook wel door. Alleen gaan die voorbij aan de spontaniteit en neigen participatie te institutionaliseren en op te leggen. Dat komt ze goed uit, want dan kost het minder. Kunnen we lekker bezuinigen. In de naam zit al wat het is. Mensen sluiten zich vrijwillig aan om zaken op te pakken. Als je dat in je jeugd nooit hebt gedaan of dat gevoel niet hebt gehad, wordt dat ‘gen’ slecht ontwikkeld. Dan is het maar de vraag of iemand ooit vrijwilligerswerk gaat of wil doen. De stimulans moet dus vroeg beginnen.
Waarom is het dan zo behoorlijk succesvol in Dongen? We zijn ooit uitgeroepen als het gewoonste dorp van Nederland, maar hierin wijken we toch sterk positief af. Mijn theorie is dat de Zomerspelen de belangrijkste reden is. Ik sta in deze redenering zeker niet alleen. De Zomerspelen voor kinderen die primair onderwijs en de brugklas volgen, worden de voorlaatste week van de zomervakantie georganiseerd, duren bijna een week en zijn thematisch opgezet. Veel kinderen worden opgezogen door de thema’s en verhalen en vinden het geweldig. Vanwege de massale deelname heeft elk Dongens kind wel eens een keer meegedaan aan dit fantastische evenement in Dongen. En sommigen zelfs hun hele primaire schooltijd. Het is een win-win formule. Eén week in de vakantieperiode de kinderen overdag kunnen droppen voor een habbekrats, klinkt als muziek in de oren van menige tobberige ouder. Voor de kinderen is het ook geweldig. Bijna alle klasgenootjes en vriendjes doen ook mee. Alleen al de sociale druk van fear of missing out maakt het al dat kinderen graag meedoen.
De organisatie is beroemd vanwege de professionele aanpak. Geleidelijk worden de programma’s en spellen aangepast aan de huidige beleving. Met de organisatie is men een heel jaar bezig. En wie organiseren dit? De meeste leiders van de groepjes kinderen die meedoen, zijn zelf maar een paar jaar ouder dan de kinderen zelf. De organisatie zorgt dat de groepen niet al te groot zijn, dat de leiding heldere instructies krijgt, dat ze niet alleen op een groep staan en dat het weliswaar vermoeiend, maar heel gezellig is om leiding te zijn. Elke avond een feestje met de leiders: een ware kraamkamer voor levenslange vriendschappen en relaties. De hoofdleiding en bestuur zijn mensen met organisatorisch vermogen die vaak weer vanuit de leiding doorstromen. Een zeer dynamisch geheel van vooral jonge mensen, hoewel ook een aantal oude rotten dit maar moeilijk los kunnen laten. Er zijn mensen
die hun vakantie opofferen om de Zomerspelen op te bouwen en te begeleiden. Het is één groot feest.
De deelnemende leiding leert ervan dat verantwoordelijkheid nemen niet alleen zwaar is, maar ook veel voor je oplevert. Je kan het verschil maken, je werkt met mensen en het doet je ook goed dat je ziet dat andere mensen het naar hun zin hebben. Dus dat dienstbaar leiderschap bezorgt ook jou een kick. En dat onthoud je. Later in je leven: na school, studie, het vinden van een woning en werk, mis je als ex- zomerspelenvrijwilliger, dat euforisch gevoel van het effect dat jouw inzet ertoe doet en zal je geneigd zijn bij een klusje in de buurt of een evenement mee te gaan helpen. Je ziet door je ervaring minder op om samen met anderen zaken op te pakken. En als de organisatie, net als bij de Zomerspelen erg goed zorgt voor zijn leiding, is het bovendien gezellig om samen dingen te gaan doen.
Er doen per jaar meer dan 300 vrijwilligers mee aan de Zomerspelen. Veel van deze mensen zie je later aan de rand van het sportveld, in het verenigingsbestuur of als begeleider bij een evenement. Dat is niet voor niets. Dat zaadje is al vroeg geplant. Ik weet niet of dit effect wetenschappelijk is onderbouwd, maar het is wel typisch dat dit het effect is in onze woonplaats; een betrokken bevolking die graag de handen uit de mouwen steekt voor zijn medemens. Daarvan zouden we in bredere zin moeten leren.
