College ziet geen mogelijkheid voor voortzetting opvang van Oekraïners aan Vaartweg

Het College ziet ook na een tweede uitvoerig onderzoek geen enkele mogelijkheid om langdurige opvang van Oekraïners aan de Vaartweg op een verantwoorde, veilige en gezonde manier voort te zetten. Dat is de uitkomst van een onderzoek en gesprekken met beheerders, bewoners en omwonenden. De gemeenteraad had wethouder Kees de Jong daartoe min of meer gedwongen.

Beheerders willen de opvang voortzetten en ook de bewoners willen het liefst daar blijven. Maar de gemeente wil de opvang centraliseren en wil dat de Oekraïners naar het voormalige broederhuis verhuizen. Daar zitten al andere Oekraïense gezinnen en er is ook Oekraïens sprekende begeleiding.

Door: Bernadette Klerx

Nood was hoog
Aan de Vaartweg 89-91 (de voormalige jongensschool) worden sinds februari 2022 Oekraïners opgevangen. Door de chaotische situatie bij het uitbreken van de oorlog en de vluchtelingenstroom die daarmee op gang kwam, deed het Rijk een dringend beroep op gemeentes om zo snel mogelijk opvangplekken te regelen; daarbij mochten gemeentes een ‘oogje dichtknijpen’ als het ging om de kwaliteit van de opvang. De nood was namelijk hoog en het zou immers maar gaan om een tijdelijke situatie. De beheerders van Dongen-Vaart boden zich aan om 10 Oekraïners op te vangen en daar was de gemeente toen maar wat blij mee. De vluchtelingen wonen in de voormalige gymzaal en in een bijgebouw in de tuin. Inmiddels worden er geen 10 maar 18 mensen opgevangen, 11 volwassenen en 7 kinderen.

Glorieux biedt ruimte
Na ruim twee jaar is de tijd van ‘een oogje dichtknijpen’ echter voorbij, omdat de oorlog veel langer duurt dan verwacht en er dus ook opvang moet komen voor langere tijd. En daarvoor gelden andere (bouwkundige) eisen dan tijdens de crisissituatie. Voor die langdurige opvang heeft de gemeente twee locaties beschikbaar: de woningen van GGZ aan de Heuvelstraat en het voormalige broederhuis Glorieux. Maar de bewoners van Dongen-Vaart willen het liefst daar blijven. Zij zijn ook niet ingegaan op eerdere uitnodigingen van de gemeente om eens te komen kijken in Glorieux.

Extra raad: college moet huiswerk overdoen
Wel togen de beheerders met in hun kielzog de bewoners naar de raadszaal om een emotionele oproep te doen aan de raad om in Dongen-Vaart te mogen blijven. En dat had effect op de raad, want die had het er moeilijk mee en wist niet goed wat ze ermee aan moest. Er werd zelfs een extra raadsvergadering ingelast. Resultaat: het College moest van de raad binnen twee weken nog eens heel goed gaan onderzoeken of er toch mogelijkheden zijn om de opvanglocatie open te houden. ‘Kijk eens naar wat wel mogelijk is’, was de boodschap.

In een informatiebrief aan de raad doet het College nu uitvoerig uit de doeken wat ze de afgelopen twee weken heeft ondernomen.

In gesprek met beheerders en bewoners
Het College heeft in een aantal gesprekken met de beheerders hun wensen en plannen besproken, waarbij diverse scenario’s de revue zijn gepasseerd. Het College heeft ook telefonisch gesproken met de voorzitter van de Dorpsraad om te peilen hoe de inwoners van Dongen-Vaart hiertegen aankijken. ‘Wij constateren dat op dit moment de meningen over de opvang in Dongen-Vaart verdeeld zijn’, laat het College weten.

Lichtpuntje
Er is ook gesproken met de bewoners van de opvang. Dat heeft in ieder geval een lichtpuntje opgeleverd. De bewoners hebben aangegeven het zeer naar hun zin te hebben op de locatie Dongen-Vaart en daar het liefst te willen blijven wonen. Maar tijdens het gesprek hebben ze nu wel de uitnodiging geaccepteerd om in Glorieux te komen kijken.

Beheerders willen verder
De beheerders willen graag verder als particuliere opvang. Daarvoor willen ze, met een aantal (bouwkundige) aanpassingen, het bijgebouw in de tuin en de gymzaal blijven gebruiken. In de informatiebrief aan de raad somt het College alle mogelijkheden en scenario’s op die (nogmaals) zijn onderzocht en besproken om te komen tot een opvang, die voldoet aan alle regels en voorschriften voor een veilige en gezonde leefomgeving. Maar het College komt tot de conclusie dat die mogelijkheden er niet zijn, ook niet op tijdelijke basis.

Niet geschikt voor kinderen en gezinnen
Belangrijk breekpunt daarbij is dat wonen in een bijgebouw is in Dongen niet toegestaan. En de gymzaal ombouwen tot kamers is ook geen optie, want dat mag alleen als het gaat om de huisvesting van arbeidsmigranten. ‘Beide vormen zijn ook niet geschikt als huisvesting voor minderjarige kinderen of gezinnen’, voegt het College daar nog aan toe.

De beheerders hebben in een tweede gesprek nogmaals de wens uitgesproken om Vaartweg 89-91 als particuliere opvanglocatie tijdelijk mogelijk te maken, bijvoorbeeld door een gedoogconstructie, of door het verlenen van een vergunning. Volgens de beheerders is hier sprake van een bijzondere situatie die al twee jaar door het College is toegestaan en de situatie zou opgelost kunnen worden door de activiteit nog langer toe te staan.

Plaatsen vrij in Glorieux
Maar het College wil juist een eind maken aan het gedogen, omdat het bij de opvang van Oekraïners niet meer om een noodsituatie gaat, maar om een langdurige opvang. Bovendien hebben ze met Glorieux een goed alternatief beschikbaar. Daar worden ook nog steeds 18 plaatsen vrijgehouden voor de mensen uit Dongen-Vaart.

Het College vindt dat ze wederom alle mogelijkheden voor de voortzetting van de locatie Dongen- Vaart als particuliere opvanglocatie zorgvuldig heeft onderzocht. ‘De gesprekken met de beheerders en de bewoners waren zeer waardevol, maar hebben niet tot andere inzichten geleid,’ laat het College weten.

Reactie dorpsraad
De dorpsraad Klein-Dongen-Vaart kan zich overigens niet vinden in alle formuleringen in de brief die het college naar de raadsleden heeft gezonden: "Na het lezen hiervan zijn wij van mening dat dit niet geheel het juiste beeld neerzet van wat we hebben besproken" aldus de dorpsraad in een schriftelijke reactie op de raadsinformatiebrief. Verder schrijft  de dorpsraad onder meer: "Door de manier waarop de Dorpsraad in de RIB genoemd wordt, lijkt de suggestie gewekt te worden dat wij het gevoel hebben dat in ons dorp de meningen verdeeld zijn over de huisvesting van onze Oekraïense dorpsgenoten. Dit is onjuist. "

"In Dongen‐Vaart leeft inderdaad het idee dat de opvang van de Oekraïense mensen een tijdelijk karakter heeft." vervolgt de dorpsraad. "Dat neemt niet weg dat dit tijdelijke karakter nog verlengd kan worden en dat we in de tussentijd zoeken naar een passende oplossing en daarbij afspraken maken. Er leeft geenszins het brede idee dat zij het dorp zouden moeten verlaten.  In de brief (van het college, red.) wordt verder gesuggereerd dat er breed in de gemeenschap leeft dat we denken 'dat het erop begint te lijken alsof naar meer permanente oplossingen wordt gezocht.' Dit herkennen wij niet."

De dorpsraad sluit de brief af met een oproep aan het college: "Wij hopen nog steeds dat de gemeente bereid is op haar standpunt terug te komen en gezamenlijk met de beheerders en de bewoners tot een oplossing komt die menselijkheid toont en die recht doet aan de wet‐ en regelgeving."

Donderdag staat de raadsinformatiebrief ter bespreking op de agenda van de gemeenteraad.