Rekenfout bij Biezenkring blijft raadsel: wel veel vragen over ambtelijke organisatie

Ze kon het niet mooier maken dan het was. ‘Het is ook voor ons een groot raadsel hoe dit heeft kunnen gebeuren’. Dat was het antwoord van wethouder Ankie de Hoon op de rekenfout bij de bouw van IKC Biezenkring.

Daardoor moet de gemeente nog eens 9 ton extra ophoesten, omdat de 252 vierkante meters voor de kinderopvang in de berekeningen vergeten waren. Gisteren werd het College daarvoor flink aan de tand gevoeld door met name de oppositiepartijen D66, VVD en DongenPlus die een extra debat hadden aangevraagd. Maar dat debat legde meteen ook een dieper probleem bloot: de nieuwe structuur van de ambtelijke organisatie (het werken in zelf-organiserende teams) is nog niet het succes dat ervan verwacht werd. Er zijn bijvoorbeeld te weinig controles ingebouwd, is nu pijnlijk duidelijk geworden. En daar spitste het debat zich dan uiteindelijk ook op toe.

Door: Bernadette Klerx

Wethouder Ankie de Hoon die de portefeuille onderwijs waarneemt voor de opgestapte Denise Kunst, snapte het gevoel van de gemeenteraad heel goed, maar kon verder niet veel verlossende antwoorden geven.

Raadsel
‘Ik hoor bij u vooral verontwaardiging en boosheid en dat is terecht. Ook wij hebben ons het hoofd gebroken over hoe dit heeft kunnen gebeuren. Het raadsvoorstel is destijds op de gebruikelijke wijze voorbereid en intern afgestemd en getoetst, ook door de afdeling Financiën. De meters voor de kinderopvang waren bekend, het is ook voor ons een raadsel waarom die niet meegenomen zijn in het raadsvoorstel, want er hebben zoveel mensen meegekeken. Het is wel zo dat het een onrustige tijd was, en er moest ook ineens nog een gymzaal bij. In het Programma van Eisen waren 2 versies opgenomen, 1 met een gymzaal en 1 zonder. Waarschijnlijk is daardoor verwarring ontstaan, maar nogmaals dit had nooit mogen gebeuren.’

Cultuuromslag heeft tijd nodig
Burgemeester Slagboom gaf nog eens aan dat binnen de ambtelijke organisatie flink ingezet wordt op verbetering van de processen om zo meer kwaliteit te leveren. ‘De eerste stappen zijn al zichtbaar, maar het gaat steeds om kleine stapjes. Een nieuwe organisatiestructuur gaat voor een deel ook over een cultuuromslag en dat heeft nu eenmaal tijd nodig.’

Oppositie: Het gaat vaak mis
Toch was een groot deel van de raad er niet gerust op dat het binnen afzienbare tijd allemaal goed gaat komen. D66-raadslid Joeri de Jong: ‘Een betere inrichting van de processen, is dat wel voldoende om deze fouten te voorkomen. Dit is al vaker gezegd, maar wij zien nog geen verschil. Er zijn al best veel raadsvoorstellen geweest met fouten erin,’ wist hij te melden. Dat vond ook DongenPlus: ‘Steeds vaker gaat het mis in de organisatie. Het lijkt te ontbreken aan adequate controle en zonder toezicht en controle kun je geen kwaliteit leveren’, was de analyse van Jan Kennekens. VVD-raadslid Frans den Broeder noemde het scholenhuisvestingsplan ‘volledig ontspoord’. In 2017 was er voor 4 IKC’s nog 12,6 miljoen begroot, nu staat de teller inmiddels op 35 miljoen. Wij willen een gedegen onderzoek door de Rekenkamer.’

CDA en Volkspartij: wel vertrouwen
Maar dat zagen de Volkspartij Dongen en het CDA helemaal niet zitten. Zij hadden er juist wel vertrouwen in dat verbeteringen in de organisatie binnenkort vruchten af gaan werpen. CDA-woordvoerder Sips: ‘Deze fout had nooit mogen gebeuren en dat heeft het College ook onderkend. De werkprocessen zijn nu zo ingericht dat de kans op fouten maken minimaal is. Wij hebben er alle vertrouwen in dat dat ook gaat lukken.  De nieuwe organisatiestructuur is een keuze geweest die in de vorige bestuursperiode is gemaakt, herinnerde hij de andere fracties er nog maar eens aan. Daarbij is kennelijk vergeten om controlemechanismes in te bouwen. Maar sinds vorige zomer zijn de zaken veranderd. We hebben een nieuwe burgemeester, een nieuwe gemeentesecretaris en een nieuwe directie en er zijn verbeteringen in de organisatie aangebracht. Wij waren ook geen voorstander van het zelf-organiserend werken, maar we hebben er nu wel vertrouwen in dat het goed komt. De fout met de Biezenkring is ook gemaakt voordat de verbeteringen in de organisatie zijn aangebracht.’

Geen onderzoek: niet zo opblazen
Een gedegen onderzoek door de Rekenkamer zag hij dan ook niet zitten. De Rekenkamer bepaalt zelf wat ze onderzoeken en hoe, legde hij nog eens fijntjes uit. Het is niet van ‘u vraagt- wij draaien’. En wij willen zeker niet vertragen door weer een onderzoek, dat minstens een jaar duurt. Laten we eerst bouwen en dan evalueren. Bovendien blaast u het nu wel erg op. Zoveel is er sinds vorige zomer niet meer fout gegaan.’

Er rammelt veel
En vooral die opmerking werkte als de spreekwoordelijke rode lap op een stier. Joeri de Jong: ‘De huidige organisatie krijgt het niet voor elkaar om dingen binnen de gestelde termijnen te doen. We staan niet voor niets onder toezicht van de Provincie. Er rammelt heel veel in deze organisatie. Hoe kunt u dan zeggen dat we het opblazen?’ Frans den Broeder deed ook nog een duit in het zakje. ‘Wij kunnen er niet op vertrouwen dat de raadsvoorstellen correct zijn. We hopen toch niet dat we eerst alle scholen af gaan bouwen en dan pas tot de conclusie komen dat er weer fouten zijn gemaakt.’

Venijn
Naarmate het debat vorderde werd het er niet vriendelijker op. Het betoog van Sips werd veelvuldig geïnterrumpeerd door VVD en D66 en daarbij nam het venijn in gelijke mate toe. Nieuwe standpunten leverde dit gehakketak niet meer op. Burgemeester Slagboom zag het ook en greep uiteindelijk in.

Geen antwoorden
De conclusie was ontnuchterend. Het debat dat eigenlijk opheldering had moeten geven over het hoe en waarom van de rekenfout bij de Biezenkring leverde geen antwoorden op. Zowel raad als college blijven tasten in het duister over de vraag hoe het zo mis heeft kunnen gaan.