Meeste cliënten met langdurige coronaklachten volledig arbeidsongeschikt

Zo’n 85 procent van de zieke werknemers met langdurige coronaklachten die voor een WIA-beoordeling bij UWV terechtkomen, krijgt een arbeidsongeschiktheidsuitkering toegekend. In het merendeel van de gevallen zijn zij volledig arbeidsongeschikt verklaard. Dat blijkt uit de eerste analyse van de WIA-beoordelingen van cliënten met coronaklachten als hoofddiagnose sinds het begin van de pandemie tot en met mei 2022.

Werknemers die twee jaar ziek zijn en daardoor niet of minder kunnen werken hebben mogelijk recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering, in het kader van de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA). UWV bepaalt of mensen daarvoor in aanmerking komen. Bij de WIA-beoordelingen kijkt een verzekeringsarts naar de beperkingen en de (resterende) arbeidsmogelijkheden van een cliënt. Een arbeidsdeskundige kijkt vervolgens welk werk iemand nog kan doen en hoeveel hij daarmee kan verdienen ten opzichte van zijn oude loon, de zogeheten restverdiencapaciteit. De achteruitgang ten opzichte van dat oude loon bepaalt de mate van arbeidsongeschiktheid. Dit verklaart ook dat bij mensen met vergelijkbare klachten de WIA-beoordeling tot een verschillende uitkomst kan leiden. Wie minder dan 35 procent arbeidsongeschikt is, heeft geen recht op een WIA-uitkering.

Al vanaf het begin van de pandemie doet UWV WIA-beoordelingen van mensen met (langdurige) coronaklachten. Daarbij ging het in eerste instantie om cliënten die deze klachten naast of na hun oorspronkelijke aandoening hebben opgelopen. De eerste coronabesmetting in Nederland is immers eind februari 2020 vastgesteld. Vanaf begin dit jaar worden de eerste WIA-beoordelingen gedaan van mensen die primair vanwege corona ziek werden en aan die besmetting langdurige klachten hebben overgehouden. Dat is ook terug te zien in de cijfers, die in 2022 een flinke stijging laten zien. Waar UWV in 2020 en 2021 respectievelijk 22 en 139 WIA-beoordelingen deed van cliënten met langdurige coronaklachten als hoofddiagnose, zijn dat er in de eerste vijf maanden van 2022 al 736.

De uitkomsten van de WIA-beslissingen tot en met mei 2022 laten zien dat 62 procent van de cliënten met hoofdiagnose corona (op dit moment) volledig arbeidsongeschikt wordt verklaard. In een klein aantal gevallen, 8 procent van het totaal, betreft het dan een zogeheten IVA-uitkering vanwege volledige én duurzame arbeidsongeschiktheid. In de meeste gevallen, 54 procent van het totaal, betreft het een zogeheten WGA 80-100 uitkering waarbij iemand op dit moment volledig arbeidsongeschikt is, maar verbetering van de belastbaarheid niet wordt uitgesloten. Herman Kroneman, medisch adviseur Divisie Sociaal Medische Zaken, UWV: “De cijfers weerspiegelen wat onze verzekeringsartsen in de spreekkamer tegenkomen. Ze zien dat langdurige coronaklachten vaak een grote, ingrijpende impact hebben op het leven van cliënten en er dus in veel gevallen sprake is van volledige arbeidsongeschiktheid. Maar een prognose is vaak nog lastig. De wetenschappelijke kennis over het verloop van Long COVID breidt zich nog elke dag uit, maar veel is nog onzeker. Dat betekent dat het vaak nu nog te vroeg is om te zeggen dat de arbeidsongeschiktheid duurzaam is. Veel cliënten willen dat ook niet, die willen graag herstellen en weer aan de slag. Die willen we dan in een later stadium nog terugzien voor een herbeoordeling. Maar er zijn ook wel degelijk situaties waarin een IVA-uitkering de enig denkbare oplossing is. Ook dat zie je in de cijfers.”

Bij 23 procent van de mensen wordt een uitkering toegekend vanwege gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid (WGA 35-80). Zo’n 15 procent van de mensen is minder dan 35 procent arbeidsongeschikt en heeft daarom geen recht op een WIA-uitkering. Dat betekent niet dat deze cliënten geen klachten hebben, het betekent alleen dat ze met de arbeidsmogelijkheden die er nog zijn minstens 65 procent van hun oude loon kunnen verdienen. Als de achteruitgang in loon minder dan 35 procent is, bepaalt de wet dat er geen recht is op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Kroneman: “We beseffen dat dit zwaar is voor mensen, want ze hebben tenslotte wel reële en langdurige klachten en gezondheidsproblemen vanwege corona. Maar dat is hoe de wet in elkaar zit. Aan mensen die minder dan 35 procent arbeidsongeschikt zijn en wel recht hebben op WW kan UWV gelukkig wel hulp bieden bij re-integratie, net zoals aan mensen die wel een WIA-uitkering krijgen.”