Zondag 15 september 2024 j.l was het landelijke ‘Open Monumenten’-dag
Niet alleen de verbinding met elkaar, maar ook onderweg werd gevormd: volg de verschillende routes langs kruis- en knooppunten voor een onvergetelijke (familie)dag. Dat was de oproep voor landelijke Open Monumentendag in Dongen. De route liep langs de Donge, waar historie en hedendaagse kennis elkaar meermaals kruisten. Het ontstaan van Dongen aan het Heuvelplein, de klassieke leerlooierijen op het Heuvelpark, de paters in park Glorieux, de watermolenaar met z’n jongste dochter aan de Sluisweg en de tramlijn conducteur werden in het zonnetje geplaatst, letterlijk en figuurlijk. Er was voor elk wat wils.
Zo ook echte monumenten als de oude boerderij van de broeders, het kerkhofje van de broeders werd open gesteld, terrein van de looierijen van de Assem vrij toegankelijk en ons oudste Dongense stroomhuisje waren te bewonderen met toelichting van een verteller. Waarbij de kinderen met de antieke fietsen, het leef je uit als ware kunstschilder, vouw je bootje van het Dongens Weekblad óf de zenuw-stroomspiraal hun kunsten konden vertonen ná het aanhoren van de verschillende verhalen over Dongen.
Al met al een geslaagde gratis (familie)dag die wat kalm opstartte onder begeleiding van het mini concert Dongens Mannenkoor en de lovende woorden van wethouder de Jong. Maar met groots genoegen en dankbaar aantal bezoekers werd afgesloten.
Op naar de volgende editie 2025.
En wat is er mooier om met 2 van de vertellers ervaringen af te sluiten!
"Een conducteur op de tram heeft een zwaar beroep. In mijn tijd was er nog gezag. Mijn priemende blik volstond om potentiële lastige reizigers in het gareel te krijgen. Niemand zou het gewaagd hebben in mijn aanwezigheid om zijn voeten op de lege bank aan de overkant te plaatsen. Op Open Monumentendag was van enige vorm van huftergedrag ook geen sprake. Volwassenen en kinderen gedroegen zijn keurig. Dongen is natuurlijk ook geen randstad. De enige kritiek die de reizigers lieten merken, was de snelheid van de tram. Een maximum van 15 km/uur en in de bebouwde kom amper 7,5 km/uur vond men echt niet kunnen. Als conducteur ben ik het daar eigenlijk wel mee eens, maar dat kan ik natuurlijk niet laten merken, want het is zo bepaald door de gemeente. En gezag moet gerespecteerd worden. Niet dan?"
"Je maakte als monteur energie bij de gemeente Dongen een grote revolutie mee; eerst GLB, toen GEB, PNEM, Essent, Enexis. Van petroleumverlichting en petroleummotoren naar een steenkolengasfabriek in 1905 voor schonere gaslantaarns. In 1914 stonden in Dongen wel 90 openbare gaslantaarns, maar omdat de gasprijs wegens de oorlog 1914-1918 steeg van 9 naar 29 ct mochten er nog maar 36 branden in die tijd. Gelukkig kwam er rond 1921 elektriciteit in Dongen gevoed door de drie transformatorhuisjes die in Dongen stonden. (Kerkstraat, Lage Ham en St. Josephstraat). Omdat stroom een angstig en gevaarlijke indruk maakte (je ziet en ruikt het niet) werden deze trafohuisjes voorzien van een mooi uiterlijk. Dan leek dat gebrom wat je hoorde als je er langs kwam niet zo gevaarlijk. De deelnemers die kwamen kijken waren zeer geïnteresseerd en kregen een beter inzicht hou elektriciteit schoorvoetend intrede deed in Dongen."
We hopen velen en meerdere terug te zien over 12 maanden! Houd de website www.heemkundedongen.nl of facebook Open Monumentendag Dongen hiervoor in de gaten. De 2e zondag in September 2025.
Met dank aan de Hamse Bok, Roog Bikes, Dongens Mannenkoor, The Power of Bricks, Heemkundekring Den Heerlijkckheit, Broeder Reparatus, Gemeente Dongen en alle vrijwilligers die Open Monumentendag 2024 weer in een topvorm brachten.