Mijmeringen: 'Rattenval'

‘Mijmeringen’ is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen.

De grote energieleveranciers dachten ermee weg te komen dat ze 10 dagen voor de invoering hun variabele tarieven konden aanpassen. Neem nu Essent. Normaal verandert men het tarief van een variabel contract om het half jaar. Dat is nu gewijzigd naar een kwartaal. Kortom: nu heeft men vier momenten per jaar om de prijs te verhogen. Misschien wat cynisch, maar ik vermoed dat de prijs voorlopig niet naar beneden gaat. Zeker als er twijfels zijn dat de gasvoorraden voor de winter 2023-2024 niet kunnen worden aangevuld. De energieleveranciers dekken zich volledig in ten koste van hun klanten. De verhogingen kunnen zelfs nog sneller doorgevoerd worden, als ze daar aanleiding toe zouden zijn, lees ik uit een perscommuniqué van Essent.

Het laat aankondigen van de verhogingen, zoals de energiejongens nu hebben gedaan, zou volgens deze partijen volledig legaal zijn. De ophef is totaal ongegrond, vindt men. Maar een aankondiging van een verhoging van de stroomprijs van meer dan 100% was wel zodanig schrikken dat iedereen in de rode vlekken schoot. Geen enkele klant kan anticiperen op zo’n verhoging, zeker met een termijn van 10 dagen. De Autoriteit Consumenten & Markt vond dit te gek en eiste dat de tijd tussen de aankondiging en de uitvoering van zo’n maatregel minimaal 30 dagen zou moeten zijn. Volgens de energieboeren hadden ze juridisch niets verkeerds gedaan, en vond men dat men tijdens de wedstrijd de regels aan het veranderen waren. Maar men is gezwicht door de aankondiging van consumentenorganisaties om massaal schriftelijk te gaan procederen. Dat zou een chaos worden.

Het was echter geen standaard verhoging die werd aangekondigd. Normaal kan een klant de verhoging weigeren en overstappen naar een andere leverancier, maar dat is nu uitgesloten. Vooral omdat de klant er nu geen voordeel uit kan halen. Bij een overstap gaat de consument nog meer betalen. Door de consumentenorganisaties is de termijn voor de aankondiging van een tariefswijziging nu afgedwongen tot 30 dagen. Het lijkt dat dit ook geldt voor klanten met een zakelijk contract.

Denk nu maar niet dat je als klant hier nu voordeel aan hebt. Essent kondigde voor stroom op 24 september een tariefsverhoging aan van 103% per 7 oktober. Essent is van mening dat het in het voordeel is van de klant om zo kort mogelijk voor de invoering tarieven bekend te maken. Men gebruikt het smoesje dat men wil pieken bij de inkoop. Volledige bullshit natuurlijk. De levering is een constante en men moet altijd op het juiste moment inkopen, lijkt me.

Nu men een maand later de verhoging pas gaat invoeren pakken ze dan ook de gelegenheid om de prijs nogmaals te verhogen tot maar liefst 164% van het oorspronkelijke tarief. Daarmee zorgen ze ervoor dat hun winsten gedurende het laatste kwartaal 2022 nauwelijks te lijden krijgen vanwege de latere invoer van de verhoging. Ik heb het even doorgerekend en qua kosten betaalt nu de consument nagenoeg hetzelfde als de verhoging op 7 oktober zou zijn doorgevoerd.

De enige die hier dus voordeel aan heeft zijn dus de Rattenvallen en Essents van deze tijd, die hun klanten volledig in de tang hebben.

En wat zijn de gevolgen? Door de marktwerking heeft de regering niets meer te vertellen over de energiemarkt. Er is volledige willekeur ontstaan. Er zijn mensen en organisaties met een tijdelijk voordeel vanwege langlopende energiecontracten, maar legio afnemers hebben dit geluk niet. Als de regering compenserende maatregelen gaat treffen heeft de één daar veel meer voordeel aan als de ander. Men is genoodzaakt gezien de omvang van de ramp om snel te handelen, waardoor maatwerk onmogelijk is. En dan krijg je dus dat het effect niet zo groot is. De één krijgt veel minder dan de ander en je zult zien dat de grootste groep met het minste voordeel, de financieel zwakkeren zijn. Deze groep is altijd geadviseerd om voor een variabel tarief te gaan, omdat dit op de langere termijn voordelig zou zijn. Maar nu de prijzen pieken zijn ze extra de pineut.

De regering heeft nu niet veel keuzes meer. Slechts dure reparaties zijn mogelijk en maar hopen dat ze de rekening deels kunnen leggen bij de aandeelhouders van de energiemarkt.

Omdat iedereen afhankelijk is van energie is het dus een slecht idee geweest om de regie hierover uit handen te geven. Zeker ook omdat de consument geen keus heeft. Hij kan niet zomaar switchen van gas naar elektriciteit of naar een andere energiebron. Dat zijn mega-investeringen en op dit moment zijn materialen zelfs nauwelijks leverbaar om te kunnen switchen of energie te besparen. En eigenlijk zijn we allemaal al te laat met deze maatregelen. De regering had bij gebrek aan zeggenschap over de energiemarkt al veel eerder de regie terug moeten pakken. Waarom is er nu een terugleverprobleem voor elektriciteit terwijl half Nederland aan de zonnepanelen en elektrische auto’s is? Te laat begonnen en waarschijnlijk te duur gevonden destijds.

Het is ook erg moeilijk politiek consensus te krijgen in een kamer met 20 partijen die alleen bezig zijn met onderling ruziën en de volgende verkiezingen. Wordt wakker! Er is nu een probleem…..