‘Spaanders’ is een column waarin Dongenaar Henk Spaan zijn visie geeft op actuele Dongense zaken, de lokale politieke processen en al wat verder afkomt op de bewoners van de gemeente Dongen. Prikkelend en altijd op zoek naar het hoe en waarom van zaken. Henk Spaan (69) heeft 40 jaar overheidservaring, waarvan gedurende meer dan 27 jaar als gemeentesecretaris. Op dit moment houdt hij zich vooral bezig met managementadvisering en coaching.
Maatschappelijke samenhang
Elke organisatie, maar ook elke andere vorm van samenleving van mensen, of dat nou een huwelijk is, een club of een gemeente of zelfs ons land, kan alleen maar tot ontwikkeling komen als er sprake is van een voldoende mate van samenhang en van verbinding. Als je het hebt over termen als “maatschappelijke samenhang”, “maatschappelijke binding” of “maatschappelijk draagvlak” heb je het over heel lastige begrippen, die ook nog eens elk voor zich op verschillende manieren te interpreteren of in te vullen zijn. Kijk bij voorbeeld naar Noord-Korea. De kadaverdiscipline die de alleenheerser daar heeft, leidt er, zeker in zijn optiek toe, dat er een vrijwel 100% maatschappelijke binding is. Wij zien dat in ons westerse land, volstrekt anders. In Noord-Korea worden de mensen onderdrukt en wij associëren dit niet met de genoemde termen en zeker niet met de manier waarop wij die beleven.
Laten we daar dankbaar voor zijn. Je kunt best de nodige kritiek hebben op de overheden in Nederland hebben – Rijk, provincie of gemeente – maar er gebeurt ook heel veel goeds. Dat mag best eens gezegd worden. Als je de termen die ik noemde naar het gemeentelijke niveau vertaalt, is een ding duidelijk. Samenhang komt niet van bovenaf, maar kan alleen van onderop, vanuit de basis groeien. Daarom is een belangrijke taak van een gemeente, ervoor zorgen dat die basis – wij allemaal dus – de ruimte, de gelegenheid en de ondersteuning krijgen om de gewenste samenhang tot stand te brengen. Met een moderne term heet het dat de gemeente een “faciliterende rol” heeft.
Gemeenten vergeten dat nogal eens en houden zich te vaak bezig met het sturen van allerlei processen in een gemeenschap die zonder al teveel overheidsbemoeienis veel beter zouden lopen. Het is mijn mening dat we het op dit punt in Dongen nog niet zo slecht getroffen hebben. Er is veel ruimte om evenementen te organiseren en allerlei activiteiten te ontwikkelen. Daarbij gaat het er vooral om dat de gemeente de ondersteunende rol goed, snel en adequaat invult. Dan gaat het niet zozeer om geld, maar vooral om vergunningverlening, meedenken, faciliteiten beschikbaar stellen en in algemene zin naar buiten toe de activiteiten ook ondersteunen en promoten.
Over het algemeen vult Dongen die rol goed in. Daarmee wordt het proces naar maatschappelijke binding en samenhang enorm bevorderd. Denk eens aan de carnavalsactiviteiten, de zomerspelen, de jaarmarkt, de Dongense Dorpsquiz, het Oranjeparkfestival, de zomerkermis, de concerten, en ga zo maar door. En vergeet niet dat het ook nog eens gaat om tienduizenden bezoeken van individuele inwoners en personen van buiten Dongen.
De genoemde zaken waardoor de mensen bij elkaar komen, leiden er ook toe dat mensen met elkaar in gesprek raken en bevlogen raken om enerzijds de activiteiten te ondergaan, maar, nog belangrijker, bevlogen raken om mee te helpen met organiseren en uitvoeren. De maatschappelijke waarde van dit alles is niet in woorden uit te drukken. Het is in deze tijd van veel onzekerheden en dreigingen, op kleine schaal en op wereldniveau, van het grootste belang om al de Dongense activiteiten in stand te houden. Zij houden onze gemeenschap levend en bieden plezier, vermaak of bezinning. Ze vormen op die manier gezamenlijk de kurk waar onze gemeenschap op drijft. Laten we daar heel trots op zijn en vooral laten we dankbaar zijn. Dankbaar voor het vele werk van alle vrijwilligers, voor de bijdragen van sponsors en dankbaar voor de vele mensen die bij de activiteiten aanwezig zijn.
Dit alles kan echter niet zonder ondersteuning door de gemeente. Ik wens de politiek en het bestuur toe dat ze zich dit blijvend realiseren. Uw taak als politiek (lees gemeenteraad en politieke partijen) en als gemeentebestuur, is het om de faciliteiten op een zodanig niveau te bieden dat de genoemde activiteiten door kunnen gaan en dat in lengte van jaren. Blijf ook open staan voor nieuwe initiatieven. En vooral, zoek met betrokkenen samen naar oplossingen als het een keer eens wat lastiger wordt. “In Dongen doen we dingen samen” past daar precies bij. Een open en flexibele houding van de kant van de overheid, is iets waar burgers recht op hebben en op moeten kunnen rekenen.
Maak dat dan ook waar en niet alleen in deze tijd waarin de gemeenteraadsverkiezingen hun schaduwen al vooruit werpen, maar doe het structureel en los van eigen politiek belang of gewin. De samenhang binnen onze gemeenschap, die vanuit de basis die wij als inwoners vormen, kan niet zonder de faciliterende rol van de gemeente. Dat is een grote verantwoordelijkheid waar ook een grote prioriteit aan gegeven moet worden.
