‘Spaanders’ is een column waarin Dongenaar Henk Spaan zijn visie geeft op actuele Dongense zaken, de lokale politieke processen en al wat verder afkomt op de bewoners van de gemeente Dongen. Prikkelend en altijd op zoek naar het hoe en waarom van zaken. Henk Spaan (67) heeft 40 jaar overheidservaring, waarvan gedurende meer dan 27 jaar als gemeentesecretaris. Op dit moment houdt hij zich vooral bezig met managementadvisering en coaching.
Energievoorziening Beljaart.
Vorige week heb ik wat mijn column betreft een weekje moeten overslaan. Wij hadden vrienden uit Israel op bezoek. We kennen elkaar al ruim 23 jaar. Zij zijn een aantal malen bij ons geweest en wij een aantal malen bij hen in Israel. Het is geweldig elkaar weer te zien en bij te praten. Tijdens de gesprekken bleek mij eens te meer, hoe blij we mogen zijn in Nederland te wonen. Natuurlijk is er hier ook het nodige aan de hand, maar wij leven niet in een constante, tenminste smeulende, oorlogssituatie met alle bedreigingen van dien. En dat wil ik dan nog los zien van wie nou waarvoor als schuldige zou kunnen worden aangewezen. Ondanks alles mogen wij hier onze handjes dicht knijpen en het leert je ook relativeren.
Dat wou ik even kwijt.
Nu het onderwerp van vandaag: het rapport van de rekenkamercommissie over de energievoorziening in de Beljaart. Daarbij is een zekere mate van relativering ook nodig. In het rapport staan veel waardevolle zaken op basis waarvan het gemeentebestuur en de gemeenteraad nader naar hun rol en taak kunnen kijken om deze beter in te vullen.
In deze column kan ik uiteraard niet het hele rapport behandelen. Ik wil er twee zaken uithalen die ik cruciaal vind.
1. Risicomanagement
2. Projectmatig werken.
Risicomanagement is van groot belang. Je brengt in beeld wat er mis kan gaan en wat de gevolgen daarvan zouden kunnen zijn. Dat wil niet zeggen dat de risico’s zich ook feitelijk zullen voordoen, maar je bent in elk geval zo goed als je kunt, voorbereid. Eventueel kun je al scenario’s bedenken voor situaties als er iets misgaat of dreigt mis te gaan. Voor een deel blijft het echter koffiedik kijken. Zeker bij een heel groot project, weet je van tevoren niet wat er allemaal op je pad zal komen. Iedereen weet uit ervaring dat er bijna altijd wel tegenvallers zijn en dat als er al meevallers zijn deze meestal niet de tegenvallers compenseren.
Met die relativering in het achterhoofd, moet je overigens wel constateren dat risicomanagement (risicoanalyse en risicobeheersing) van groot belang is, zeker bij grote projecten. Ik denk dat de Rekenkamercommissie terecht stelt dat het hieraan in Dongen bij het project energievoorziening van de Beljaart ontbroken heeft. Die les moet dus getrokken worden. “Uit de lengte of uit de breedte” er zullen op dit vlak interne maatregelen genomen moeten worden. Deze moeten er dan voor zorgen dat de raad bij zijn kaderstellende taak, zowel als bij zijn controlerende taak, voldoende inzicht heeft in de gang van zaken. Daarnaast moeten de maatregelen leiden tot een betere besturing van het betreffende proces door het college. Daarbij mag het niet zo zijn dat de raad op de stoel van het college gaat zitten. Dat hoeft ook niet als de uitgangspunten en kaders helder zijn en er gezorgd wordt voor goede, open onderlinge communicatie.
Projectmatig werken is vooral een ambtelijk iets dat plaatsvindt binnen de kaders die het college (al of niet in overleg met de raad) heeft vastgesteld. Ook hierbij is het nodig te zorgen voor regelmatige onderlinge communicatie zodat iedereen zijn taken en rollen goed kan invullen. In een gemeente van de omvang van Dongen is dat soms lastig. Met name als het gaat om specifieke kennis die alleen bij het betreffende project nodig is. Die zal men moeten inhuren. Het spreekt voor zich dat hierbij grote zorgvuldigheid betracht moet worden.
Waar ik me in dit verband wel zorgen over maak is de personele bezetting bij de gemeente. Er is veel werk, er is grote werkdruk en grote bestuurlijke en politieke druk. Alle bezuinigingen van de afgelopen jaren hebben onder meer geleid tot een forse vermindering van de personele bezetting. Ik kan het niet helemaal goed beoordelen, maar het beeld bij mij is wel dat de absolute ondergrens bereikt is en misschien is men er op sommige punten zelfs al overheen. Van goed projectmanagement en in het verlengde daarvan, goed risicomanagement zal weinig terecht komen als de personele bezetting niet op het bijpassende niveau is.
Wat mij verder opviel was de reactie van het Democratisch Podium en het CDA. Deze onderstreepten zonder al teveel nuance of relativering, het rapport van de Rekenkamercommissie. Iedere partij is uiteraard vrij te reageren zoals men wil. Bovendien: zo gaat het nu eenmaal in de politiek. Aan de andere kant heb ik er wel moeite mee dat er nu zo hard gezegd wordt dat “de maat vol is” en “dat de raad nou maar eens maatregelen moet nemen”. In eerdere columns heb ik al aangegeven dat het van het grootste belang is dat de raad op cruciale punten nu eens ophoudt met onderling gesteggel en men naar elkaar gaat luisteren. Natuurlijk zullen er altijd politieke zaken blijven waarover men met elkaar van mening verschilt. Uiteindelijk gaat het echter om het belang van de gehele gemeenschap Dongen. Om dat belang te dienen hebben we 21 raadsleden gekozen en niet 15 coalitieleden en 6 oppositieleden. Het coalitieakkoord, hoe belangrijk ook, mag geen wurggreep worden en als oppositieleden zich tegen de raad afzetten, moeten ze zich wel realiseren dat zij zelf deel uitmaken van die gemeenteraad. In Dongen doen we toch alles samen?!?!
