Mijmeringen: 'Productverlakkerij'

20 dec , 8:13 • Columns

'Mijmeringen' is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen.

Productverlakkerij

Als je de definitie van bier erop naslaat staat erin dat het een licht- alcoholische drank is. Dat zou dus betekenen dat alcoholvrij bier dus geen bier is. Maar wat dan wel? Als analoog aan het gedoe over vegetarisch vlees in de EU hierover regelgeving zou moeten komen, zou het woord ‘bier’ niet meer mogen worden gebruikt. Gerstlimonade?

Waarom voeren we deze discussie niet? Het antwoord is simpel: bier en zijn alcoholvrije variant worden door dezelfde fabriek gemaakt en zijn onderling weliswaar concurrerend, maar doen de omzet en de winst geen kwaad. Geen brouwerij die naar Brussel gaat om het woord bier bij de alcoholvrije versie aan te vechten. Dat het volk juridisch formeel wordt belazerd is geen issue.

Waarom dan wel bij vegaburgers en vegetarisch gehakt en zo? Het grote verschil zit in de ingrediënten, bereiding en het verdienmodel. De bereiding van vlees is totaal iets anders dan de bereiding van een soja- of tofugerecht. De vleesindustrie concurreert daarmee met de vegetarische fabrieken. Alles wat vegetarisch als vervangend vleesgerecht wordt aangeboden is dus direct een concurrent. Als de naamgeving ook nog eens ongeveer gelijk is, wordt dit door de vleesindustrie verwarrend genoemd. De lobbyclubjes in Brussel hebben het voor elkaar gekregen dat via Europese regels het verboden wordt om vegetarische productnamen te laten lijken op de variant met vlees.

Het allereerste wat bij me opkomt is: waar bemoeien ze zich mee? Alsof er geen grotere problemen in Europa zijn dan productnamen. Het devalueert het vertrouwen in het toch al door rechts weinig vertrouwenwekkende Europa nog meer. Met dergelijke regels strijk je grote groepen mensen tegen de haren. En waarom heeft Europa wel de macht om hierover dwingende regels af te spreken, maar zijn ze niet in staat om consensus te bereiken op het gebied van de echte problemen zoals veiligheid, stikstofuitstoot en klimaat. Het antwoord is simpel. Niet het parlement, maar de industrie beslist.

Ik ben ooit op bezoek geweest bij het Europees parlement. Een erg leerzame en leuke excursie, waar we inzage kregen in de werkwijze van Brussel. Er zijn 720 zetels verdeeld over 27 landen. Het corps van lobbyisten rondom dit parlement is tientallen malen groter. Ik weet dat destijds al meer dan 1000 lobbyisten alleen al voor de sigarettenindustrie in Brussel verbleven. Niet vreemd dat het tientallen jaren heeft geduurd voordat men pas serieus over een rookvrije generatie ging praten.

Vegetarische productnamen zijn wat mij betreft niet misleidend, maar juist duidend en kunnen daardoor dienen tot gemak voor de consument. Dit in tegenstelling tot de eveneens door Europa verplichte opdruk op producten over de samenstelling van producten. Daar komen bedrijven liegend en bedriegend mee weg zonder dat er noemenswaardige ophef over wordt gemaakt. Of zaken worden niet gemeld of kloppen gewoon niet. Het consumentenprogramma ‘Keuringsdienst van waarde’ laat in bijna elke aflevering zien waar dit allemaal fout gaat. Zelden trekt een producent het boetekleed aan als dit schaamteloze gedrag wordt geopenbaard. Het programma is alleen duidend en nauwelijks activistisch, waardoor de bal van de verantwoordelijkheid voor het aanschaffen van zaken altijd bij de consument blijft liggen. De boodschap van het programma is dat wij beter moeten opletten als we producten gaan kopen.

Helaas is het aangetoonde gedrag van de producent in de meeste gevallen er alleen op gericht de werkelijke informatie onder het tapijt te vegen, om de winst en omzet niet in gevaar te brengen. De mogelijke gezondheid of de werkelijkheid zou dit weleens in de weg kunnen zitten. Een ander probleem is dat de meeste consumenten de verpakkingen in zijn geheel niet lezen of begrijpen en achteloos hun bekende producten aanschaffen.

Gek genoeg hoor je maar zelden dat bedrijven worden vervolgd vanwege leugens op de verpakkingen, maar als een burger eruitziet als een burger, een burgerstructuur heeft en smaakt als een burger, dan is het toch een burger? Behalve als het een vegaburger is. Smakelijk.