Mijmeringen: 'Petities'

'Mijmeringen' is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen.

Petities
Als ik op mijn tijdlijn van Facebook kijk zie ik de laatste tijd een grote verandering, waar ik niet zo gelukkig van wordt. Ik ben al niet blij dat dit social mediakanaal een Amerikaanse Trump-adorerende eigenaar heeft en alles wat je erop zet uit handen geeft aan inmiddels de vijand. De verandering op Facebook loopt langs twee assen: verhoging van het aantal reclameboodschappen en het aantal petities. Het verhogen van het aantal reclameboodschappen is nog wel te begrijpen. Facebook is gratis en je kunt dit niet afkopen. En ‘gratis’ bestaat niet dus hierin zit het verdienmodel. Wat me wel opvalt is dat veel meer dan vroeger je in je eigen bubbel gedrukt wordt, waarbij de bubbel wordt opgerekt. Heb je een keer een advertentie van een auto wat nader bekeken en een website geopend en de cookies geaccepteerd, dan heb je de komende drie weken minimaal 10 autoreclames op je tijdlijn. Hoe actiever je op het internet bent hoe meer advertenties je krijgt voor dingen, waar je helemaal niet naar op zoek bent.

Op zich niet nieuws, maar het wordt dus erger. Nog nooit heb ik zoveel advertenties geblokkeerd als de afgelopen tijd, maar het helpt niet echt. Voor elke geblokkeerde advertentie komen er vijf terug. En dan die petities. Er is veel leed op de wereld en veel organisaties proberen de inmiddels op hol geslagen populistische hersens van de gemiddelde politicus of regering of bedrijf tot andere gedachtes te brengen dan hun huidige beleid. Het lijkt een sympathiek idee om heel veel handtekeningen te verzamelen en zo je afkeuring van een bepaald beleid te laten blijken. Eigenlijk in alle gevallen gaat het nooit over het goedkeuren van een beleid. Bij een petitie is het resultaat van de respons eenduidig: tegen. Vroeger kwam men langs de deur met lijsten om te ondertekenen en om de anonimiteit weg te nemen en daardoor kracht bij te zetten, vroegen ze je soms ook wat persoonsgegevens achter te laten. Op zich leek dit onschuldig, omdat de lijsten werden aangeboden aan de vermaledijde organisatie en daarna de gegevens waarschijnlijk in de kliko belandden. Behalve als de lijsten werden gekopieerd en verkocht aan advertentieverkopers. Dan kreeg je opeensgericht reclame op je deurmat, waar je niet om had gevraagd.

Op Facebook zie ik nu dagelijks petities van allerlei organisaties langskomen. Waarschijnlijk door mijn eigen bubbel gegenereerd. Het zijn vaak gerenommeerde NGO’s of belangengroepen die vragen om verandering van beleid. Haal het niet in je hoofd om op zo’n petitie in te gaan! Of je moet oneindig veel tijd en geld hebben. Heb je jezelf wel laten verleiden om zo’n elektronische protestbrief te tekenen, dan is het hek van de dam. Binnen een aantal weken word je gebeld door een marketingbureau dat door de belangenorganisatie is ingehuurd om jou te verleiden om geld te geven. Ga je hierop in, dan ben je nog niet van ze af. Ben je eenmaal donateur, dan ben je ‘klant’ en hebben ze het recht contact met je op te nemen. Gegarandeerd bellen ze een jaar later om je donatie naar boven bij te stellen. Dan bellen ze met een heel lang verhaal waarom de organisatie zo goed is en dat alles zoveel kost en dan moet jij over de brug komen. Terwijl je al donateur bent.

Ik beslis graag zelf waar ik mijn geld aan uitgeef en ben van dit soort colportage gedrag niet gediend. Niet zelden heb ik uit boosheid direct ook de reeds bestaande donatie ingetrokken. En o ja, er is een optie – men noemt het recht- om na zo’n telefoongesprek een vervolggesprek uit te sluiten, maar ik heb eerder het gevoel dat daarmee het aantal bedelgesprekken alleen maar toeneemt. Dus de spin-off van zo’n petitie bezorgt je werk en kost je tijd en wellicht ook geld. Bovendien moet je over de nodige assertiviteit beschikken om de paaiende gladjakkers van je af te houden.

Alle petities op Facebook volgen bovengenoemd patroon om uiteindelijk geld van je af te troggelen. Een petitie is bovendien geen goed middel om een bepaald beleid te beïnvloeden. Men kan van jou niet verwachten dat je genoeg inzicht hebt om de voorgestelde vraag objectief te kunnen beantwoorden. Je mist de vaak complexe context, of de vraag wordt zeer suggestief gesteld. Bovendien beslissen vaak parlementen of aandeelhouders als controlerende partij over het beleid, dus verdwijnt de petitie vaak bij het afval. Alleen als een petitie massaal ondertekend is, heeft het in de besluitvorming enige invloed. Maar om dat gevoel op te halen hoef je geen petitie te houden. Dan zijn de maatschappelijke signalen al lang duidelijk.

En Facebook? Omdat toch een groot deel van je kennissen en bekenden hierop bivakkeren en je langs deze weg tussen de reclames, petities en overige commerciële rommel je op de hoogte wordt gehouden van deze omgeving wil je niet echt weg. Alternatieven zijn er nauwelijks, omdat daarmee ongewenst versnippering gaat plaatsvinden. En het is maar de vraag of het alternatief wel veel beter is of wordt. Mokkend zal ik voorlopig dus hier niet verdwijnen.