Column Peter Verschure: 'Mysterieus geluid boven donker Dongen' (met oproep!)

In zijn column beschouwt natuurmens Peter Verschure op zijn kenmerkende manier de zaken met een groene bril.

Mysterieus geluid boven donker Dongen

Je weet dat ze er zijn, maar je ziet ze zelden...als iedereen op één oor ligt komen ze geruisloos tevoorschijn. Een kwartier na zonsondergang kun je ze horen, als je weet waar je naar moet luisteren en waaraan je ze kunt herkennen. Want je zou maar bekend staan als 'die met die grote oren', en dan blijken dat helemaal geen oren te zijn maar pluizige veren die zijn prachtige kop versieren. En als dan naast een roestgeel verenkleed ook nog oranje-gele ogen twinkelen, dan weten we zeker dat we het over de familie van meneer den Uil hebben.

Geen familie van wijlen Joop den Uijl, want die had zijn uilenbrilletje meestal boven op zijn hoofd staan in plaats van op zijn neus. Maar onze ransuil heeft geen brilletje nodig, want die ziet acht keer beter en vangt daardoor ook meer muizen.

Joop den Uijl liet in de politiek zijn oren vaak hangen naar de hardst roependen, maar bij de ransuil blijven ze keurig rechtop staan. Ze staan er alleen maar om indruk te maken op het andere geslacht. De ransuil  kan er alleen maar zijn gemoedsrust  en humeur mee kenbaar maken door ermee te draaien, want zijn echte oren zitten veilig verscholen onder een dik verenkleed achter zijn ogen.

Joop had het altijd over "twee dingen....", maar er zijn meer overeenkomsten. Ze gooien allebei wel eens een (braak)balletje op en knappen overdag graag een uiltje. Ze kijken stoïcijns op ons neer, en omdat ze alle twee hoog in de boom zitten, vangen ze ook veel wind. Onze ransuil heeft wat bomen betreft voorkeur voor coniferen, hulst, dennenbomen en houtwallen.

We weten al heel veel over de ransuil. Dat ze in groepen bij elkaar overwinteren, soms met tientallen in een boom, zodat om de beurt de wacht gehouden kan worden. En natuurlijk ook voor de contacten onderling want het lijkt wel een datingplek vol hangjongeren...en er wordt wat afgeroddeld in die boom...zo van "kijk haar eens op die tak knipogen naar hem met die grote oorpluimen". Ja, niks menselijks is een uil vreemd.

Vanaf januari hebben ze verkering en in maart/april beginnen de hormonen pas echt door de keel te gieren en gaan de paartjes  echt paren met als resultaat...uilskuikens. In 's Gravenmoer zit momenteel een roestplek met 12 volwassen ransuilen. Dat waren er vorig jaar nog 16 en het jaar daarvoor nog 23 dus...we willen graag weten wat de oorzaak is van die dalende lijn.

Oorzaak van de daling kan bijvoorbeeld zijn: predatie door een roofvogel, zoals een havik of een boommarter. Of een strenge winter met langdurig sneeuw. Maar het kan ook wat anders zijn, zoals verstoring door baldadigheid (zoals in de Duiventoren gebeurd is), klimaatinvloeden, te weinig voedselaanbod zoals muizen enz.

U kunt ons daarbij helpen door bij een avondwandeling te luisteren of u zacht 'hoek hoek' hoort roepen vanuit een boom bij u in de buurt. U krijgt geen nekhernia, van het naar de boomtoppen staren, want op de grond kunt u kalksporen zien liggen en uitgebraakte uilenballen vinden. Zij zitten dan daarboven parmantig in paalhouding witte kalkstrepen als souvenir op uw kleren te spetteren.

Wij zijn op zoek naar meer winter roestplekken in onze omgeving en vragen u ons daarbij te helpen. Tot 15 januari is er een landelijke ransuilentelling. U kunt ons bellen bij waarnemingen: Thieu Verharen 06-37626619 of Peter Verschure 06-42647696. Want als wij meer weten, kunnen we ook beter helpen en beschermen. Dus luister en zoek mee naar 'hoek hoek' geroep, dus geen 'oehoe' geluid, want dat komt van andere uilen uit één van de bijna 100 uilenkasten die we hier in en rond Dongen al hebben opgehangen.

Wij, de uilenvrijwilligersgroep van 'Ken en Geniet' wensen u een vrolijk en vogelrijk nieuwjaar...en wij hopen op meer jonge ransuilen want wij houden wel van uilskuikens.

Groene groeten

Peter Verschure