Column Jessica Groothart: 'Zoem Zoem'

Bijen, vlinders en zweefvliegen: het zijn bestuivers die we hard nodig hebben voor onze voedselvoorziening, maar waarvan -ondanks alle waarschuwingen- de populatie de afgelopen decennia enorm achteruit is gegaan.

Dit heeft meerdere oorzaken en op sommige daarvan hebben we niet altijd evenveel invloed. Door bijvoorbeeld het bouwen van nog meer woningen, is er nog minder groen en dus minder plek en voeding voor bestuivers. Landbouwgif is gemaakt om insecten te doden, maar doodt ook bijen en vlinders en vanwege monoculturen in de landbouw hebben bestuivers onvoldoende te eten. Maar zonder bestuivers krijgen we te maken met weinig fruit en groenten en een lege winkelwagen in de supermarkt.

Toch is er hoop. Wederkerigheid met de natuur is namelijk prima te creëren. Het Dongense voedselpark is hier een mooi voorbeeld van. De mens mag er smullen en genieten, maar dat mogen vogels, regenwormen, egels en insecten ook. Door het bieden van nestelplekken en goede voedingsplanten wordt het leven gemakkelijker voor onze zoemende vrienden. Ondertussen geniet jij van de heerlijke oogst, de mooie bloemen en de prachtige vlinders en bijen die voorbij vliegen. Wat een overvloed!  

Hommel op frambozenplant

Zandbij kruipt uit ondergronds nest

Ook in je eigen (kleine) tuin kun je het verschil maken. Een bloesemboog met bloeiende beplanting voor het gehele bijenseizoen -dat van februari tot en met november loopt-, is hierbij van belang. In een toekomstige column zal ik hierop uitgebreider ingaan en in onderstaand ‘bestuiversrecept’ noem ik al een aantal goede bijenplanten.

Daarnaast zorgen nestelplekken ervoor dat bijen overleven en zich voortplanten. Wilde bijen zoals metselbijen en behangersbijen maken graag gebruik van een insectenhotel of van holle houtstengels.  Echter, wat de meeste mensen niet weten is dat verreweg de meeste bijen (zo’n 70 procent), in de grond nestelen. Bewerk daarom je tuin zo min mogelijk, want hoe meer je schoffelt en harkt, hoe meer je de nesten van ondergrondse bijen (en andere insecten en bodemdieren) ruïneert en hen zelfs doodmaakt.

Dus, op naar een andere aanpak; één van wederkerigheid met de natuur en van gezoem in je tuin. Op naar je eigen bestuiversparadijs! 

Voedselparkvrijwilliger Adriaan maakte van gebruikte materialen een insectenhotel voor het park

Bestuiversrecept

Zo help je bijen, vlinders en andere insecten en creëer je je eigen bestuiversparadijs:

• Bijen en vlinders gaan dood aan pesticiden. Eet dus zoveel mogelijk biologisch of onbespoten.

• Schoffel of hark liefst niet. Permacultuur en ecologisch tuinieren bieden hierbij uitkomst. Dat scheelt je ook nog eens in tuinonderhoud.

• Maak ‘rommelhoekjes’ met (holle) takken zoals bramen-, aardpeer-, of bamboestengels. Ook dor hout of oude boomstammen bieden een goede nestelple

• Zorg voor een voedselrijke bijenomgeving door middel van meerjarige, gifvrije bestuiversplanten. Op dit moment bloeien onder meer (boeren)krokus, gevlekt longkruid en gele kornoelje. De twee laatste planten zijn ook nog eens voor de mens eetbaar; zo geniet zowel mens als natuur ervan.

• Doodgewone’ planten zoals klaver, paardenbloem, bramenstruik en bottelroos zijn ondergewaardeerde, zeer goede bijenplanten die zeker een plaats in je tuin verdienen.

• Zorg voor een waterplekje in je tuin zodat insecten kunnen drinken.

• Plaats een insectenhotel op een zonnige plek, minimaal een meter boven de grond, liefst beschermd tegen regen.
• Maai en snoei bijvriendelijk en dus niet alles tegelijk, zodat bijen en andere insecten nog voedings- en nestelplekken overhouden.

• Vergeet vooral niet om te genieten van het heerlijke gezoem in je tuin!

Met groene groeten,

Jessica Groothart

Groenfluencer en duurzaam tuinontwerper Jessica Groothart is initiatiefnemer van voedselpark de Groene Long. Met haar groene columns -die elke derde dinsdag van de maand verschijnen- vertelt ze over het eetbare lekkers in het voedselpark en geeft ze je daarnaast handvatten om in je eigen tuin samen te werken met Moedertje Natuur. Daarnaast is Jessica elke derde dinsdag van de maand rond 11.30 uur te horen met haar groene  rubriek voor radio LangstraatFM via FM 106.8 of luister terug via: soundcloud.com/jessicagroothart

Je vindt voedselpark de Groene Long aan de Hamse Sticht in Dongen.