‘Mijmeringen’ is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen.
Mondkapje dicht
Met verbazing heb ik afgelopen week de roast van Hugo de Jonge in de kamer bekeken. Twee dingen waren vreemd. De minister die werkelijk nu verantwoordelijk is was er niet bij. Wel de onderminister Conny Helder, die niets zei, maar heel veel tijd nodig had om als een repeterend robotje Deloitte te noemen en dat die pas over een paar maanden klaar zouden zijn met het doornemen van 5,5 miljoen pagina’s papier. (Hoe krijg je het bij elkaar geschreven in amper 2 jaar tijd!). De kamer was volgens haar te vroeg.
Het tweede waar ik verbaasd over was, was de aanwezigheid van Hugo de Jonge zelf. Blijkbaar vond hij het nodig zelf verantwoording af te leggen, om niet als aangeschoten wild verder te moeten als minister van een ander departement: op zich moedig, maar weinig effectief.
Het duurde en het duurde en uiteindelijk liep alles voor Hugo en de kamer met een sisser af. Hugo kreeg een paar moties -lees watsen- om zijn oren, die het niet haalden. Het zou ook wel een beetje gek zijn als een onderminister van volkshuisvesting (VRO) moet aftreden vanwege fouten in een vorig kabinet in een andere rol. Misschien wel een beetje gek, maar het had eigenlijk wel gemoeten. Want een minister die zegt geen betrokkenheid te hebben in een deal, maar tijdens de deal wel de omgeving beïnvloedt is wel degelijk betrokken.
Het meest wonderlijke, waarover tijdens het debat niet is gesproken is de deal zelf. Drie van de vier initiatiefnemers van Stichting Hulptroepen Alliantie richtten een BV op: Relief Goods Alliance. Tijdens de deal lijkt het ministerie zaken te doen met de stichting, maar de uitvoering van de inkoop wordt gedaan door de BV. Een stichting heeft geen winstoogmerk, maar een BV wel. Het ministerie lijkt dus zaken te doen met een ideële stichting, maar dit blijkt dus niet het geval. Nog iets typisch is dat er een hele hoge onvoorzien-marge was opgenomen in de deal terwijl er eigenlijk geen risico’s waren: het ministerie stond financieel garant en verzorgde het vervoer. De marge werd wel betaald en dat is dus tevens de winst van de BV. Ook hier waren in het traject al wel vragen over gesteld, maar niet meer besproken, omdat de kostprijs per mondkapje niet boven de maximum te investeren kosten uitkwam.
Hoe kan het dat het ministerie van VWS zaken doet met deze onervaren inkoper voor een hele grote deal en alle risico’s op zich neemt? Dat riekt naar vriendjespolitiek. Bovendien bleek er uiteindelijk geen noodzaak te zijn de deal te sluiten. Er waren inmiddels voldoende leveringen van medische hulpmiddelen bevestigd via de normale kanalen. En het ergste van alles: de mondkapjes bleken niet door de keuring te komen. Ze bleken ondeugdelijk.
De politiek rekent alleen binnenskamers af, dus werd Hugo naar de kamer geroepen. Die heeft een flinke deuk opgelopen, maar kan voorlopig verder. Wie de werkelijke deal gesloten heeft is van Rijn, die tijdelijk was ingehuurd en ook niet meer actief is in de politiek. Daar kon de kamer ook niets mee.
Tijd voor een parlementaire enquête of minstens onderzoek. Dan kunnen ook mensen buiten de politiek gehoord worden. Ik blijf het vreemd vinden dat het ministerie met de onervaren Sywert een deal gaat sluiten, terwijl er een goed werkend inkoopapparaat was opgetuigd. De kamer bleek ongeduldig en wilde actie, maar om dan in zee te gaan met een charlatan, die ook nog eens politieke vriendjes heeft? Dat lijkt toch meer iets voor een bananenrepubliek, hetgeen we ook blijken te zijn, maar dan met een koning.
En rondom Sywert is het verdacht stil. Waarom is de koop niet ongedaan gemaakt nadat bleek dat het product ook nog eens niet deugde. Waarom niet de order ontbonden en het geld terugeisen? Wat doe jij als consument als je iets ondeugdelijks geleverd hebt gekregen? Blijkbaar zijn de juristen aan Sywert’s zijde van de deal slimmer dan die van de overheid. Dat die laatsten niet zo slim waren bleek al dat ze akkoord gingen met de belachelijke hoge onvoorzien-marge. En ze hadden ook niet door dat ze met een BV aan het dealen waren, in plaats van met een stichting zonder winstoogmerk.
Nu begrijp ik ook beter waarom wij in Nederland niet in staat zijn om de rijke Russen uit te kleden. Als je bij ons maar aan de juiste touwtjes trekt is alles mogelijk, hè Hugo?. En wij laten dit allemaal maar toe.
