‘Mijmeringen’ is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen.
Fataal Opportunisme
Opportunisme is in de politiek niet vreemd. Met opportunistisch handelen wordt bedoeld dat men geen principes hanteert, maar alleen rekening houdt met de omstandigheden. We zien hoe langer hoe meer voorbeelden en het wordt ook hoe langer hoe erger. Want zonder principes handelen in een complexe wereld is als Alice in Wonderland: als je niet weet waar je naar toe gaat dan maakt het niet uit welke richting je gaat. Of je dan de goede weg gaat?
Onze premier staat niet bekend als een visionair en daarom met zijn partij en inmiddels regering behoorlijk opportunistisch. Neem nu de tegemoetkoming die burgers mogen verwachten na de plotselinge verhoging van de energieprijzen. Iedereen krijgt hetzelfde is het idee. Het wordt anders veel te moeilijk. En dit terwijl de mensen met de kleinste portemonnee dan nog steeds te kort komen en diegenen met een volle portemonnee een keer extra lekker uit eten kunnen gaan. Als je veel geld hebt zijn de vaste kosten binnen je bestedingspatroon veel lager dan wanneer je bijna niets hebt. Dat vergeet de regering. En ook over het gebruik is hier niet over nagedacht. Het is te simpel om te denken dat armere mensen minder energie verbruiken en daarom meer voordeel hebben aan een vast bedrag. Armere mensen hebben namelijk geen geld om hun huis te verduurzamen en energievriendelijker te naken. Ze zijn dus mogelijk veel meer kwijt dan rijke huiseigenaren. De tegemoetkoming inkomensafhankelijk maken is blijkbaar te moeilijk. Men weet alles van ons, maar dit kan men niet oplepelen. Het wordt dus een doekje voor het bloeden.
De oorzaak van het probleem is ook voor een groot deel veroorzaakt door opportunisme. Mensen klagen in Groningen -volkomen terecht- over de gaswinning en de gevolgen en zonder na te denken draait men dan de gaskraan dicht. Wat later komt men er achter dat er allerlei leveringsafspraken zijn met partijen, die met sancties komen als er niet geleverd wordt. En nu het gas uit Rusland op losse schroeven staat weet men niet hoe snel men aan de eigen gashendel moet trekken. Afspraken worden geschonden, principes overboord gegooid en Groningers zijn teleurgesteld en gefrustreerd. Helaas zullen ze dit niet laten merken als ze in het stemhokje staan.
Opportunisme kent ook een gelaagdheid. Onlangs vertelde mij iemand een voorbeeld hiervan. Stel je doet mee aan Expedition Robinson en hebt vreselijke honger. De hele dag ben je bezig om voor elkaar te krijgen dat je iets binnen krijgt. Het is het enige waar je op dat moment nog aan denkt. Stel je zit daar zo hongerig op een eiland en dan komen er moordlustige piraten langs met slechte bedoelingen. Ze willen je vermoorden en trekken een plastic zak over je hoofd. Weg honger! Al je zintuigen zullen zich inzetten om jezelf te bevrijden van de verstikkingsdood. Stikken is dus erger dan honger lijden op de weg naar de dood.
Zo is het ook een beetje met kernenergie. Iedereen weet dat kernenergie een paar grote problemen heeft: het is erg kostbaar om een centrale te bouwen en het duurt erg lang, er kleven grote stralingsrisico’s aan en de afval moet je zowat eeuwig erg goed bewaren om rampen te voorkomen. In de tijd dat er nog een redelijke balans leek tussen de minerale en groene energiebronnen versus de energieconsumptie werd het enthousiasme voor kernenergie hoe langer hoe minder; zeker na de ongelukken in de Verenigde Staten (Harrisburg), Tjernobyl en Japan. Veel landen sloten hun kerncentrales en besloten er ook geen nieuwe meer te bouwen. Dit terwijl de ontwikkeling op kernenergiegebied gestaag door ging. Het ziet ernaar uit dat men binnen een aantal jaren goedkoper kleinere centrales kan bouwen met minder gevaren voor de mensheid. Ook staan er veel minder gevaarlijke kernenergieprogramma’s aan de horizon waarbij kernfusie wordt toegepast. Ook wil men thoriumcentrales ontwikkelen die weliswaar nog in het experimenteel stadium zitten, maar waarvan de afval vele malen minder is dan van een conventionele kerncentrale. Vooral in Frankrijk zet men nu in op kleine kerncentrales.
Het opportunisme waarom kernenergie weer op de kaart staat is de energietransitie, de stikstofuitstoot, de klimaatkwestie en de politieke afhankelijkheid met conventionele minerale grondstoffen en de energiebalans. Op al deze punten scoort kernenergie goed. Kernenergie is snel op en af te schalen bij meer- of mindergebruik, vraagt veel minder grondstoffen en zeker niet de conventionele minerale grondstoffen zoals kolen en gas, die vaak gekocht moeten worden bij schimmige totalitaire regimes en het vermindert ook de stikstofuitstoot aanzienlijk wat ook voor het klimaat weer voordelen oplevert. Ook kun je een kerncentrale op eigen grond bouwen, waardoor je niet afhankelijk bent van andere landen. En laten we vooral de energietransitie niet vergeten. Men wil af van lelijke velden vol met zonnepanelen en horizonvervuilende, vogels-vermorzelende en zoemende windturbines.
Het enthousiasme om kernenergie weer serieus te nemen wordt hoe langer hoe groter. In december 2021 was al iets meer dan 50% van de Nederlanders voorstander, vooral aan de rechterkant van het politieke spectrum. De kans is alleen maar groter dat dit percentage toeneemt. Zeker als blijkt dat de showafspraken over beperking van stikstofuitstoot en klimaatwijzigingen gebakken lucht zijn. Moeten we kiezen dan maar het minst slechte. Een fataal opportunistische keuze dus. Het lijkt de beste keuze uit slechte alternatieven op weg naar het einde van ons bestaan.
