Het rommelt in het Dongense basisonderwijs. Waar in de meest recente onderwijsmonitor nog plannen stonden om een groot deel van de Dongense basisscholen voor eind 2024 te vervangen door nieuwbouw van een aantal IKC’s (Integrale Kind Centra) krijgen schoolbestuurders, ouders, leerlingen en andere betrokkenen nu te horen dat de coronacrisis en de schuldenpositie van de gemeente voor een nieuwe situatie hebben gezorgd.
Een lastige spagaat dient zich aan voor de gemeenteraad met aan de ene kant boze ouders en scholen die niet meer aan de eisen van deze tijd voldoen en aan de andere kant een uit de hand lopende schuldenpositie van de gemeente.
De situatie
In Dongen en ’s Gravenmoer zijn de schoolgebouwen nu zo’n beetje allemaal 40 jaar of ouder en hard toe aan vervanging c.q. nieuwbouw. De plannen hiervoor werden in 2017 door de gemeenteraad omarmd en een tijdlijn werd uitgezet Omdat de scholen weten dat nieuwbouw op het programma staat, heeft het groot onderhoud aan de gebouwen de afgelopen jaren minder aandacht gekregen. Tijdens een raadsinformatieavond over het onderwerp ‘onderwijshuisvesting’ begin juni werd het de gemeenteraad en andere toehoorders, waaronder vertegenwoordigers van de diverse schoolbesturen, echter duidelijk dat de oorspronkelijke tijdlijn van de nieuwbouwplannen niet gehaald gaat worden
Presidium
Terwijl het de bedoeling was dat de kredieten voor de zomervakantie door de raad vrijgegeven zouden worden, bepaalde het presidium, het overlegorgaan van de fractievoorzitters van de partijen uit de Dongense gemeenteraad, dat deze aanvragen pas na de vakantie besproken kunnen worden na bestudering van de kadernota (de begrotingscijfers voor 2022).
J.J. Anspachschool
Als voorbeeld nemen we de J.J. Anspachschool. Deze school heeft nu 280 leerlingen in een gebouw dat daar in het geheel niet op berekend is. Voor de komende jaren wordt er nog een verdere groei verwacht. In maart meldde Anspachdirecteur Herman Straver in een brief, op basis van gesprekken met de gemeente, nog enthousiast aan de ouders dat er van uitgegaan werd dat de nieuwbouw van de school ergens in het schooljaar 2022-2023 klaar zou zijn. Tijdens de sloop en nieuwbouw van de school zou het huidige MAVO gebouw aan de Bolkensteeg beschikbaar komen als uitwijklocatie.
Nu dreigt echter uitstel van de plannen terwijl de school al haar leerlingen nu al niet meer in het eigen gebouw kan onderbrengen. Daarop is besloten om de bovenbouw(de groepen 6, 7 en 8) met ingang van komend schooljaar alvast te verhuizen naar de Bolkensteeg, waarna de rest van de school volgt als er het voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld is en er concreet zicht is op een nieuw gebouw. ”Het opsplitsen van een school is natuurlijk een zeer onwenselijke situatie” aldus een verontruste ouder. “Verbinding tussen leerlingen van alle leeftijden is belangrijk op een school. Door een school te splitsen haal je dat helemaal weg. Daarnaast levert het in de praktijk grote problemen op. Als je een kind in de onderbouw en een kind in de bovenbouw hebt, moet je ineens naar 2 gebouwen die 2 kilometer uit elkaar liggen. Dat is toch onmogelijk? Bovendien is de verkeerssituatie in de Bolkensteeg ook niet echt veilig voor basisschoolleerlingen. En weten we niet hoe lang deze situatie gaat duren.. Dat is echt onacceptabel.”
De gemeenteraad
Om de gemeenteraad van de noodzaak van nieuwbouw te doordringen werden de leden van de raad dinsdagavond uitgenodigd om een kijkje te nemen op de J.J. Anspachschool. Daar werden zij toegesproken door PCPO bestuurder Arnoud de Wever en enkele verontruste ouders “Er wordt ons al jaren van alles beloofd en nu het uiteindelijk zover is dat we zouden kunnen starten met de definitieve voorbereidingen voor de nieuwbouw wordt weer op de rem getrapt. Hoe betrouwbaar ben je dan als gemeenteraad? “ zo vraagt de Wever zich af. “ Ons kabinet investeert in deze tijd miljarden om ervoor te zorgen dat Nederland blijft draaien en u houdt de hand zelfs extra op de knip. Dat klopt gewoon niet.”
“Op een zomerdag is het vaak meer dan 30 graden in klaslokalen terwijl het in de winter juist vaak bibberen is in de klassen omdat ramen open moeten voor ventilatie” zegt Sandra de Groot van de medezeggenschapsraad. “Andere klassen hebben weer last van een vochtprobleem. Dit gaat ten koste van de leerprestaties van onze kinderen.” Tijdens een rondleiding worden de aanwezige gemeenteraadsleden meegenomen door de school waar ze door onder meer beslagen ramen en schimmel op de muren nog eens duidelijk geconfronteerd worden met de genoemde problemen.
Boze ouders
De ouders hebben er grote moeite mee dat de nieuwbouwplannen nu weer uitgesteld lijken te worden. “Ik vraag de gemeente om snel budget vrij te maken voor gezonde schoolgebouwen in Dongen. Dat mag niet langer wachten” aldus Sanne Rombouts-de Laat. ”Onze kinderen hebben last van het warme , ongezonde schoolgebouw. Daarbij komt dat kinderen beter leren op moderne manieren, binnen en buiten een klaslokaal, met de hele klas, in groepjes en alleen. Daar is het huidige schoolgebouw niet op ingericht en dat beperkt leerkrachten en dus leerlingen in hun mogelijkheden. Ik wil een gezonde schoolomgeving voor mijn kinderen en voor alle kinderen in Dongen. Maak budget vrij en stel nieuwbouw niet uit. Een moderne en gezonde school is noodzaak en is investeren in de toekomst!”
De ouderraad van de J.J. Anspachschool startte deze week een petitie: ‘Stel de nieuwbouw van de basisscholen niet uit’. De eerste dag werd deze petitie al meer dan 600 keer ondertekend.
De gemeenteraadsleden werden tijdens de bijeenkomst ook fijntjes gewezen op de diverse partijprogramma’s bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen van 2018, waarin het belang van goede en gezonde schoolgebouwen onderstreept werd.
Basisschool De Springplank in ’s Garvenmoer is ook zo’n school die hard toe is aan nieuwbouw. Dat werd nog eens extra pijnlijk duidelijk toen het Jeugdjournaal er in december 2020 aandacht aan besteedde vanwege het ontbreken van voldoende ventilatie op de school. De leerlingen moesten extra dik gekleed in de klas zitten omdat het openzetten van de ramen , zelfs in de winterperiode, de enige manier was om de klas te ventileren.
Planning
De oorspronkelijke planning lijkt overboord gegooid en de coronacrisis deed daarbij volgens de gemeente een stevige duit in het zakje. In een brief van directeur bestuurder Angela Horsten van Initia, de overkoepelende stichting voor het Katholiek Primair Onderwijs voor Dongen en omgeving, aan de ouders/verzorgers, meldt zij dat uit doorrekeningen blijkt dat er boven de begrote kosten zo’n 10 miljoen euro bovenop komt om de nieuwbouw plannen van alle scholen te realiseren. “De kans is groot dat we terug naar de raad moeten voor een aanvullend budget. Voor de Noorderpoort en de Vlinderboom dreigt een vertraging voor langere tijd” aldus Horsten in haar brief, waarin ze tegelijkertijd de noodzaak van nieuwbouw onderstreept: “de nieuwbouwplannen zijn ontstaan vanuit noodzaak en niet vanuit luxe. De gebouwen zijn echt aan vervanging toe.”
Horsten zit daarmee in een extra lastige positie omdat zij naast directeur bestuurder van Initia ook lid is van de gemeenteraad voor de Dongense VVD. Als het thema onderwijs in de raad aan de orde komt participeert zij niet als raadslid maar neemt zij plaats op de publieke tribune. Dat betekent dan echter wel in theorie dat haar eigen partij in kan stemmen met besluiten die niet zo gunstig uitpakken voor Initia. Een spagaat in een spagaat dus.
Lastig parket
Het dossier brengt de gemeenteraad in een lastig parket: stelt men de benodigde kredieten beschikbaar voor de broodnodige nieuwbouw van de basisscholen en neemt men daarmee een oplopende schuldpositie van de gemeente Dongen voor lief of past men het schema aan met als gevolg uitstel van de nieuwbouwplannen en boze ouders, maar een meer beheersbare schuldpositie? Een duivels dilemma, dat er door de bijeenkomst van dinsdagavond zeker niet makkelijker op is geworden.
Wethouder van Boxtel
Volgens wethouder Eline van Boxtel is de raad nu aan zet. “Inmiddels is IKC Agnes al gerealiseerd en zijn de plannen voor IKC Beljaart in vergevorderde fase. Daarnaast is er al hard gewerkt aan het programma van eisen voor zowel het nieuwe IKC in ’s Gravenmoer als het nieuwe IKC Anspach. Om de kosten te reguleren werd bij de bezuinigingsronde in 2019 besproken dat er in de jaren daarna ieder jaar een nieuw IKC zou verrijzen. Op het programma stond om na de komende zomervakantie het programma van eisen voor de gecombineerde IKC Noorderpoort/Biezenkring samen te stellen.”
“Nu het presidium heeft besloten de kredietaanvragen pas te beoordelen na het bestuderen van de kadernota in het najaar, is de situatie ineens anders” aldus van Boxtel. “De gemeenteraad heeft het voor het zeggen. De raad besluit om een krediet al dan niet ter beschikking te stellen. Maar zelfs dan is het niet zo dat er meteen met de sloop kan worden begonnen. Het zou het startsein zijn voor een architect om, in overleg met alle betrokkenen, een nieuwe school te gaan ontwerpen. Er gaat dan dus nog wel wat tijd overheen alvorens er daadwerkelijk gebouwd kan gaan worden.”
Nood
Ondertussen zitten schoolbesturen, ouders en leerlingen met de handen in het haar. “De nood is hoog. Verder uitstel is onverantwoord. Wij hopen echt van harte dat de gemeenteraad dit inziet en actie onderneemt” aldus een verontruste ouder. “Dongen is van oudsher een onderwijsdorp maar zou zich moeten schamen voor de situatie waarin veel basisschoolkinderen nu verkeren.”
