Dongen scoort weer slecht bij financiële stresstest

Dongen doet het op financieel gebied niet erg best. Na een financiële stresstest van BDO Accountants en Adviseurs prijkt Dongen op plaats 136 van de 140 gemeenten, die tussen de 25.000 en 50.000 inwoners hebben. Daarmee blijft Dongen ternauwernood uit de Top 3 ‘financieel minst gezonde gemeenten’.

De ranking is gebaseerd op de gepubliceerde jaarcijfers van 355 Nederlandse gemeenten over 2019. De onderzoekers hebben de gemeentes op basis van de resultaten een cijfer gegeven. Een 10 is maximaal, vanaf 6 is de situatie zorgelijk. Dongen krijgt een vijfje. Oosterhout, ingedeeld in de categorie gemeenten tussen de 50.000 en 100.000 inwoners, doet het uitstekend en staat in die categorie op de derde plek met een 9.

Solvabiliteit

De mate waarin Dongen in staat is om aan haar financiële verplichtingen te voldoen wordt berekend op basis van het eigen vermogen en de totale bezittingen van de gemeente. Hoe hoger de solvabiliteit, des te groter de buffer die gemeenten hebben om tegenvallers op te vangen. Solvabiliteit is een belangrijke graadmeter voor de financiële gezondheid van gemeenten. De solvabiliteit van Dongen is met 10% niet erg hoog. Dongen zakt op dat onderdeel, vergeleken met de vorige financiële stresstest, maar liefst vier procentpunten.

Gemiddeld is de solvabiliteit van de Nederlandse gemeenten tussen de 25.000 en 50.000 inwoners 26,4%. De netto schuldquote van Dongen stijgt volgens het rapport van BDO Accountants en Adviseurs, Dit cijfer geeft inzicht in het niveau van de gemeentelijke schuldenlast ten opzichte van de totale baten. Het geeft een indicatie van de mate waarin de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie drukken. De netto schuldquote staat in Dongen op 100% (vorig jaar 90%, het gemiddelde in Nederland is 49%)

'Financiële situatie in veel gemeenten onhoudbaar'

Aan de cijfers koppelt BDO een indringende waarschuwing: 'de financiële situatie is in veel gemeenten onhoudbaar. Het aantal gemeenten dat kampt met tekorten nam flink toe: van 58% in 2018 naar maar liefst 65% in 2019. Op basis van de ingediende begrotingen verwacht in 2021 zelfs 79% van alle gemeenten in de min te eindigen. Terwijl bij steeds meer gemeenten de bodem van de kas in zicht raakt. Dat leidt tot ongekende financiële uitdagingen en verschraling van de uitvoering van het openbaar bestuur.

Dit beeld wordt bevestigd door analyse van BDOP accountants en adviseurs van de begrotingen 2021. Hieruit blijkt dat 79% van de gemeenten over 2021 een verlies verwacht, alles bij elkaar maar liefst € 1,3 miljard. Met name het sociaal domein blijkt financieel gezien voor veel gemeenten een blok aan het been: dit is en blijft de grootste kostenpost. Daardoor teren gemeenten verder in op de reserves, en ziet de toekomst er voor veel gemeenten somber uit.

De onderzoekers hebben bij de financiële analyses van de gemeenten onder meer gekeken naar de jaarrekeningen 2019 en naar de begrotingen 2021. Maar ook naar het geld dat een gemeente in kas heeft om risico’s op te vangen.

Reactie wethouder

In een reactie zegt wethouder financiën René Jansen: "er is de afgelopen jaren flink geïnvesteerd in Dongen. We kunnen trots zijn op bijvoorbeeld ons vernieuwde Looiersplein, het prachtige park Vredeoord/Wilhelminaplein, De Cammeleur, een nieuw Cambreur college, het IKC in Klein-Dongen-Vaart en de verbetering van onze infrastructuur, zoals de mr. Janssenweg en de plannen voor ’s Gravenmoer. Binnen het Sociaal Domein hebben we te maken gehad met forse kostenstijgingen en onvoldoende compensatie door het Rijk."

Het nieuwe kabinet zal volgens Jansen met positieve maatregelen moeten komen, en niet met nieuwe kortingen, want dat zet de financiën bij vrijwel alle gemeenten verder onder druk. "Dongen heeft van oudsher weinig vet op de botten, dus wij voelen het direct in onze portemonnee. Gelukkig zijn we op tijd begonnen met bezuinigen en dit heeft effect opgeleverd. Er ligt weer een sluitende begroting, goedgekeurd door de voltallige gemeenteraad. We hebben zicht op een positieve jaarrekening. De provincie heeft groen licht gegeven op de ingediende begroting. En er is geen verscherpt toezicht!"

Dat betekent volgens René Jansen echter niet dat Gemeente Dongen er al is. "Er ligt een duidelijke opdracht voor het college om met scenario’s te komen om onze schuldquote te verbeteren. De raad is vervolgens aan zet om de koers te bepalen. We willen blijven investeren in onze mooi gemeente Dongen. Dat betekent soms scherpere keuzes maken. Waar maken we een pas op de plaats en wanneer gaan we investeren. Hoe houden we unieke karakter, ons Dongens DNA/verenigingsleven, overeind. Voldoende uitdaging dus, zeker in deze coronatijd, en daar gaan we samen de schouders onder zetten."