Burgemeester in crisistijd: ‘Je moet goed aanvoelen wat de impact is voor je inwoners’

Foto: Jan Stads/Pix4Profs

2020: Het was een bewogen jaar, een turbulent jaar met veel lief maar met minstens zo veel leed. Een jaar van wanhoop, verdriet, woede, angst, maar ook een jaar van veerkracht, vitaliteit, troost, en saamhorigheid. Corona dompelt Nederland in een crisis van ongekende omvang en samen worstelen we om er bovenuit te komen.Op de drempel van 2021 had Dongen.Nieuws.nl een gesprek met onze burgemeester Marina Starmans. Wij vroegen haar hoe zij dit bijzondere jaar heeft ervaren.

Door: Bernadette Klerx

Het jaar 2020 begon onschuldig, we schaatsten nog een rondje bij Dongen Ice, we brachten een toost uit op het nieuwe jaar met de traditionele nieuwjaarsborrels en we vierden weer uitbundig carnaval. En toen kwam maart….. en zag de wereld er in één klap heel anders uit. Corona denderde ons leven binnen en houdt ons al maanden in een ijzeren greep.

Kun je je het moment nog herinneren dat je dacht: ‘nu wordt het menens’.
Ja, toen ik bij de afsluiting van carnaval de sleutel terug kreeg van Prins Andreo en de slotpolonaise was gelopen, kwam de ontlading. Het podium bij de Cammeleur stroomde vol met carnavalvierders die elkaar omhelsden. Op dat moment was corona al in Italië. Ik weet nog dat ik toen dacht: ‘Stel nou dat iemand hier corona heeft.’ Een paar dagen later kregen we de melding van de eerste coronabesmetting in Loon op Zand. Toen schoot dat beeld van die mensen op dat podium wel even door mijn hoofd. Zeker omdat ook duidelijk was geworden dat in Brabant een variant van het virus was opgedoken die niet gerelateerd kon worden aan Italië.

Wat gebeurt er dan met de rol van ‘een burgemeester in crisistijd’?
De drie veiligheidsregio’s in Brabant nemen het dan over. Zij krijgen de bevoegdheid over het coronabeleid. Daarna kwamen er in een snel tempo steeds meer regionale overlegteams bij, bijvoorbeeld teams met medisch specialisten, maar ook teams met mensen met een andere
achtergrond. Deze teams overleggen wekelijks en delen informatie met elkaar. Als burgemeester heb je de informatie uit die overleggen nodig om goed te kunnen communiceren met je inwoners. Je moet uit kunnen leggen wat je doet en waarom je iets doet. Daarnaast moet je oog hebben voor de impact die zo’n crisis heeft op je inwoners. Je moet goed aanvoelen wat zo’n situatie doet met de verschillende groepen mensen in je gemeente.

Corona is een crisis van ongekende omvang , die ons allemaal overkwam en ons leven 180 graden op zijn kop zette. Kun je als burgemeester nog iets extra’s toevoegen en kun je het leed verzachten?
Ik probeer een luisterend oor te bieden, kijken wat ik kan doen voor de mensen, ondersteunen waar nodig. Ik blijf veel in contact met mensen en instanties en ga er zelf actief op uit. Ook zoek ik naar verbindingen tussen mensen en instanties. Als iemand door de crisis geen werk meer heeft en ik weet dat ze op een andere plek om personeel zitten te springen, dan leg ik daar de verbinding. Zo heb ik al voor een aantal banen kunnen zorgen.

Hoe heeft Dongen de crisis opgepakt? Welke momenten zijn je het meest bijgebleven?
Dongen heeft veel mooie, maar ook veel verdrietige momenten gehad. We waren toch een tijdje diep rood gekleurd. Dat heeft veel leed veroorzaakt. Steeds meer mensen hebben inmiddels al op een of andere manier met corona te maken gehad. En dat heeft een enorme impact. Het is natuurlijk heel pijnlijk als je afscheid moet nemen van je geliefde op 3 meter afstand met een raam ertussen. Maar corona heeft ook mooie dingen gebracht. Het gevoel van saamhorigheid bijvoorbeeld. We leefden in Nederland eigenlijk al heel lang individualistisch, maar nu zochten mensen elkaar weer op, ze toonden hun hart. Ik ben dan ook ongelooflijk trots op onze inwoners, op de saamhorigheid en de energie van de Dongenaren.

De crisis duurt erg lang en de coronamoeheid slaat toe. De lontjes worden korter. Is er een verschil met het begin van de crisis?
Ja, toen corona begon dachten we allemaal aan een sprint. Maar het is een marathon geworden, die we nog steeds lopen in het tempo van een sprint. In de eerste plaats zitten we nu in een ander seizoen. In het begin kon je veel naar buiten, het was lang licht en we hadden een prachtig voorjaar; nu is het vroeg donker, koud en grijs. In die eerste maanden zag je bijvoorbeeld muziekoptredens bij de Volckaert; dat zie je nu niet meer, maar achter de schermen zijn nog steeds heel veel groepen bezig met het oog hebben voor elkaar. Je ziet nu ook de tegenstelling groeien tussen aanhangers van complottheorieën en mensen die corona serieus nemen. Dat die meningen nu steeds rechtlijniger tegenover elkaar komen te staan, vind ik heel erg jammer. Want dat gaat voorbij aan het verdriet en de pijn van je medemens, daar heb je dan geen oog meer
voor.

Hoe staat ondernemend Dongen ervoor en dan met name de horeca die al maandenlang de zwaarste klappen krijgt?
Ik ben alle emoties tegengekomen: wanhoop, boosheid, verdriet, onbegrip . Iedere ondernemer gaat er anders mee om. Voor iedere ondernemer is de situatie ook anders. Als burgemeester probeer je dan toch de verbinder te zijn, te ondersteunen en helpen waar het kan, samen zoeken naar mogelijkheden.

En de jeugd? Die kwam pas later in beeld als groep die het ontzettend moeilijk heeft. Is er voor hen ook perspectief?
Juist nu de crisis langer duurt, zien we ook bij de jeugd een bepaalde eenzaamheid optreden. Voor de jeugd hadden we flink wat in de steigers staan zoals zaalvoetbaltoernooien en Dongen Ice maar de aangescherpte regels maken ook dat niet meer mogelijk. We zijn nog druk bezig om te kijken voor welke groepen jongeren we wel iets kunnen doen. Maar dat moet uiteraard volgens de coronaregels. Want ons doel is en blijft om corona onder controle te houden. Daar draait het tenslotte allemaal om. Dat moeten we niet vergeten.

En ons bruisende verenigingsleven. Kunnen zij het hoofd nog boven water houden?
We zijn nu aan het inventariseren hoe de verenigingen en stichtingen ervoor staan. En we bekijken hoe we kunnen ondersteunen. Maar sommige dingen zoals Carnaval hebben in Dongen zo’n stevig fundament, die verdwijnen niet. Ons Dongens DNA helpt daarbij. Er is een enorme drive in Dongen.

Corona bepaalt nog steeds een groot deel van je dagelijkse werk. Is het wel eens eenzaam als burgemeester?
Elke week hebben we minimaal één keer coronaoverleg in het gemeentehuis; dan nemen we alle maatregelen door en zoeken we constant naar mogelijkheden wat nog kan en wat we kunnen doen om mensen te helpen. Maar natuurlijk moet je daarbij altijd keuzes maken. Als burgemeester ben je veel bezig op de achtergrond om dingen mogelijk te maken, maar dat blijft onzichtbaar. In die zin is het wel eenzaam, want je wordt vaak alleen beoordeeld op wat voor mensen wel zichtbaar is.

Tussen alle coronaperikelen door speelde ook nog je herbenoeming als burgemeester. Een mooi persoonlijk hoogtepunt, toch. Blij met nog eens 6 jaar Dongen?
Jazeker. Ik ben ook blij dat er een goed proces is geweest om tot herbenoeming te komen. De vertrouwenscommissie heeft door interviews veel feedback opgehaald bij verschillende personen en instanties. Daaruit is een mooi rapportcijfer gekomen. Dat vind ik echt een cadeautje. Ik ben er heel blij mee.

We staan op de drempel van 2021. Ben je net als onze minister-president ervan overtuigd dat we door deze crisis heen komen en dat 2021 in ieder geval beter wordt?
Ja, daar ben ik ook van overtuigd, al heb ik niet de illusie dat we helemaal van corona afkomen. Maar ik denk wel dat we het onder controle krijgen en dat we langzaam terug kunnen naar ‘normaal’. Eigenlijk bizar dat ‘normaal’ zo bijzonder kan zijn, toch?

Aanmelden nieuwsbrief
Cookieinstellingen