Het is weer zomer en we zijn lekker veel buiten met z’n allen. We sporten, recreëren, kamperen en spelen buiten. Helaas kun je tijdens die fijne buitenactiviteiten de eikenprocessierups tegen het lijf lopen. Dit is vooral het geval bij locaties waar veel eikenbomen staan. In het buitengebied is dit vaak het geval maar in de gemeente Dongen bijvoorbeeld ook in de omgeving van de Kanovijver, het Trimbos en De Bergen.
De rups
De eikenprocessierups is de larve van een nachtvlinder. Ze legt haar eitjes vooral in de toppen van eikenbomen. Daar overwinteren ze. Vanaf half april tot begin mei komen de eitjes uit. Na een aantal vervellingen komen groepjes rupsen samen. Zij vormen grote nesten op de stam en zijtakken van de eikenboom. Rupsen vervellen drie keer, daarna krijgen ze brandharen. De brandharen veroorzaken gezondheidsklachten.
Eikenbomen
Eikenbomen met eikenprocessierupsen zijn te herkennen aan de bolvormige, witgrijze nesten op de stammen of dikkere takken. De nesten zijn dichte spinsels van vervellingshuidjes, met brandharen en uitwerpselen. De rupsen gaan ‘s nachts in processie op zoek naar voedsel in de toppen van de boom. Grote groepen processierupsen kunnen een boom helemaal kaalvreten.
Gezondheid
Gezondheidsrisico’s voor mensen en dieren ontstaan door rechtstreeks contact met de eikenprocessierups (periode half mei–juli) en door verspreiding en verwaaiing van brandharen (micro-haren) en vervellingsrestanten uit nesten (juni-september). Brandharen blijven zes tot acht jaar actief doordat de structuur van de haren niet wordt afgebroken. Dus als de nesten niet worden opgeruimd, zijn de risico’s voor de omgeving niet opgelost.
Bij contact met brandharen komt een lichaamsvreemd eiwit vrij. Sommige mensen ontwikkelen pas acht uur na het directe contact klachten: pijnlijke rode huiduitslag met hevige jeuk, waarbij ook bultjes ontstaan die bij krabben ontstekingen kunnen geven. Deze huidirritaties kunnen gemakkelijk twee weken aanhouden. Ook worden soms klachten van ogen, bovenste luchtwegen en algemene aard gezien. De ernst van de huidirritaties verschilt van persoon tot persoon.
Wat te doen bij klachten?
Ga niet krabben of wrijven na aanraking van de rupsen of brandharen, maar was of spoel de huid of ogen eerst goed met water. Soms kun je beginnen met het strippen van de huid met plakband. Hiermee verdwijnt het grootste gedeelte van de haren. Was zo nodig ook de kleren (liefst op 60 °C). De klachten verdwijnen in het algemeen binnen twee weken. Een zachte crème met bijvoorbeeld menthol of een gel van aloë vera kan verlichting geven voor de pijn en jeuk. Neem bij ernstige klachten contact op met uw huisarts.
Wat doet de gemeente?
De gemeente Dongen bestrijdt preventief met natuurlijke bestrijdingsmiddelen de rupsen en nesten in de gemeentelijke bomen in de openbare ruimte. De nesten worden ook bestreden door het opzuigen van deze nesten. De bomen op eigen terrein (of op terrein gehuurd van de gemeente) vallen onder de verantwoordelijkheid van de huurder of beheerder van dat terrein. Net zoals de bomen in eigen tuin onder de verantwoordelijkheid van de bewoners vallen.
Meer informatie
Lees meer informatie over de eikenprocessierups op www.oakie.info
