Lezingen Ruth Kampelmacher en Sven Trommelen maken diepe indruk

De jaarlijkse herdenkingen op 4 mei in Dongen en ‘s Gravenmoer trokken veel belangstelling. Bij de Bevrijdingskapel in Park Vredeoord maakten het gedicht van Ruth Kampelmacher (“Stil in mij”) en het verhaal van Sven Trommelen (“Vroeger was alles beter”) diepe indruk op de aanwezigen. Hieronder zijn deze voordrachten terug te lezen.

“STIL IN MIJ”
4 mei 20.00 ‘s avonds, het is stil in mij
De wind waait, de vlag hangt er mooi en rustig bij
Horen de vogels, staren naar het licht
Voor heel even is onze visie op iets anders gericht
Het ‘vrije leven’ gaat voor 2 minuten dicht
Het is een bijzonder moment
Bestemming van vandaag is bekend
Maar toch ben ik er in het verleden meermaals voor weggerend
En dat ondanks mijn Joodse achtergrond
Waarschijnlijk omdat het toen verder van mij af stond
Maar de laatste jaren sta ik er meer bij stil
Is iets wat ik van mijzelf ‘moet’ én ook wil
Maar nu spreek ik tot U
En eigenlijk denk ik continu
aan die verschrikkelijke jaren én mijn dierbaren
Om die reden laat ik alle leuke dingen eventjes varen
Misschien dat de lucht vandaag nog op zal klaren
Maar nu zullen wij alleen maar stilstaan, denken, beseffen en staren
Nee, heb voor nu even niks te ‘maren’
Vele generaties, vele confrontaties, moeilijke situaties doorstaan
Vele acceptaties, nare associaties; we moeten dóórgaan
U die deze verschrikkelijke tijd heeft overleefd
U die vergeleken met toen nu een heel ander leven leeft
U die ondergedoken is geweest
U die nu uw leven en kennis een andere wending geeft
Jij die een dochter of zoon bent ván
Jij die hier leeft als vrij vrouw of man
Jij die werd geboren in een bevrijd land
Jij die opgroeide met zwart-wit tv en de Fabeltjeskrant
Ik die werd geboren in en héél ander tijdperk
Ik die van de oorlog niets heeft gemerkt
Ik die ben geboren in een tijd van de telefoons en moderne technologie
Ik die ongeveer niet zonder kan; muziek, telefoon én WiFi

Morgen: 5 mei
Vroeger was de vrijheid ver te zoeken; nu is het dichtbij
Maar je moet er wel voor zorgen dat je vrij blijft
Want alhoewel U nu vrij bent is het verre van koek & ei
Dat is ook een van de redenen dat het straks ‘stil is in mij’
Nederland, tegenwoordig een vrij land
Maar in andere landen heeft men zijn of haar leven niet meer in de hand
Door raketten, bommen, IS of ‘n brand
Tijd; het is een feit, je raakt het nóóit kwijt
Niet zwart, niet wit; onzichtbaar
Tijd, soms licht, soms zwaar
Tijd geeft het leven en mens houvast
Hoe zou het zijn als de tijd niet meer in onze samenleving past
Dan is de rode draad van de dag waarschijnlijk verdwenen
Geen seconden, minuten, uren, dagen, maanden en jaren meer
Kortom: laten we de tijd claimen
2 minuten, 120 secondes zijn we zometeen stil
120 tellen denken aan het leven maar U mag het invullen zoals U wilt
De doedelzakken brengen hun klanken ten gehore
Behalve dat is er niets anders te horen
Nee, alleen de onverwachte geluiden en vogels kunnen ons storen
Iedereen beleeft dit op een andere manier; het is elk jaar weer bijzonder
Want hoe U het ook herdenkt, ergens kunnen we niet zonder
Zometeen zijn we stil, herdenken we én leggen we kransen
Maar vanaf morgen zijn er “weer nieuwe kansen”
Waar het nu een moment is om vooral bij stil te staan
Is morgen een dag om te beseffen dat we ‘nog bestaan’

4 mei 2019
Ruth Kampelmacher

“VROEGER WAS ALLES BETER” 
“Vroeger was alles beter”. Een zin die vele mensen van mijn generatie hebben moeten aanhoren. Dan wel werd dit verkondigd door hun grootouders, dan wel door hun ouders. Ook mijn opa was hier een ster in. Vroeger toen we nog met de gulden konden betalen, vroeger toen het nog echt winter kon worden en vroeger toen kinderen nog gewoon op straat konden spelen. Dan krulde er een glimlach van nostalgie rond zijn mond. Deze glimlach maakte echter altijd plaats voor een frons. Dan dacht opa aan de mindere dingen van vroeger. Vroeger houdt namelijk bijvoorbeeld ook het bezette Nederland in. Een Nederland waar de bevolking vijf jaar lang in angst heeft geleefd. Een Nederland waar vele doden zijn gevallen. En een Nederland waar het volk van allerlei vrijheden werd beroofd. Mijn opa besefte zich dat veel soldaten en burgers zich hebben opgeofferd om deze vrijheden terug te veroveren van diegenen die ze van ons hadden afgepakt. Dat besef, dat voor mij één van de belangrijkste aspecten van het herdenken op 4 mei. De vrijheden die tegenwoordig door met name mensen van mijn leeftijd voor lief worden genomen, zijn niet zo vanzelfsprekend als dat ze lijken. En juist daarom moeten we blijven herdenken, omdat de generaties die weten dat deze vrijheden juist niet vanzelfsprekend zijn, er binnenkort niet meer zullen zijn. Het herdenken moet van generatie op generatie doorgegeven worden, zodat we ook over 50 jaar nog steeds nadenken over hoe wij in vrijheid kunnen leven. Hopelijk kunnen we dan met zijn allen inzien dat tegenwoordig gelukkig, bijna alles, beter is.

Sven Trommelen