Peter en Elly Verschure zijn eigenaar van de beroemdste tuin van Dongen (en misschien wel van Nederland) aan de Groenstraat. De belevenissen in deze tuin zijn al meer dan een jaar veelvuldig te zien en te horen geweest op radio en televisie waarbij Peter zijn passie voor alles wat de natuur voortbrengt op een aanstekelijke manier presenteert. Peter schrijft in zijn column over zijn ervaringen in zijn eigen tuin en natuurlijk geeft hij als specialist zo nu en dan ook nuttige tuintips.
‘Opvetten’ voor de winter
Herfst in de tuin betekent lekker ’s morgens als de mist optrekt met laarzen aan tussen de bomen struinen tussen de afgevallen bladeren. Genieten van de kleurende eiken, esdoorns en beuken. Maar ook bij een avondwandeling met je kop volle kracht tegen de wind in, en na een kletterende regenbui kletsnat op de deurmat van de keuken uit staan druipen.
Ja, de herfst moet je beleven en dus bewonderen, ruiken en óók voelen. Maar hoe voelt het voor de vogels, de zoogdieren en het andere leven als de elementen van de natuur er op in beuken. Voor hen staat er na het uitdruipen geen kop met warme chocolademelk bij het haardvuur klaar.
Vogels hebben echter wel een enorm aanpassingsvermogen. Ze hebben zich onverzadigbaar op de rijke herfstoogst aan bessen bezondigd met als doel ‘op te vetten’ voor de winter en als resultaat dat het teveel aan bessen is gaan gisten in hun maag. Het gevolg hiervan is hetzelfde als bij ons het gerstenat -ons geliefde herfstbokbier. Dus ook vogels zijn gelegenheidsdrinkers met algehele dronkenschap als resultaat. Het is een komisch gezicht om een merel te zien zwalken en luid protesterend net naast een tak te zien landen om daarna met halfgesloten ogen op de grond zijn kater te verwerken. Ik voel met hem mee….en ik weet het: berouw komt na de zonde…
Om warm te worden trek ik mijn oude, warme wollen trui aan en zet ik een pet op mijn kop want mijn haren hebben helaas geen goede isolerende functie meer; bij vogels noemen we dat ‘in de rui zijn’. De vogelmassa heeft na de ruiperiode een nieuw dik winterverenkleed gekregen om warm te blijven en ook een vetrandje heeft een warmtefunctie dus met extra reserve de winter in.
Sommige vogels gaan ook hamsteren en verstoppen reservevoedsel in de grond of in kieren en gaten, zoals de Vlaamse Gaai dat doet met eikels en de mezen, de glanskop en specht dat doen met zaden en vruchten. Wij mensen kunnen ook hamsteren; bij de Albert Heijn, Jumbo en Lidl want die beweren via folders met veel aanbiedingen en geweldige kortingen met laagste prijsgaranties dat hamsteren de meeste verstandige manier is om de komende winter te overleven…. Over het risico van onbedoeld opvetten zoals bij vogels staat in die folders niets vermeld. Ik neem ze dus met een gezond korreltje zout.
Onze gevederde vrienden wachten niet allemaal de winter hier af maar vliegen soms wel 10.000 kilometer ver naar warmere oorden om daar te overwinteren. De zwaluwen doen dat bijvoorbeeld, maar ook de ooievaars en ganzen. Ze vliegen in V formatie en iedereen neemt af en toe de koppositie over. Wij mensenvolk hebben dat van de vogels afgekeken, en leergierig als we zijn, vliegen ook wij naar warme landen om te overwinteren, met een klein verschil: wij laten ons vliegen…
Natuurlijk zijn er ook thuisblijvers, de zogenaamde standvogels, waar we ook in de winter van kunnen genieten. Onze kerkuilen blijven boven in de paardenstal in de schuur en de steenuilen in de oude eikenboom. Zelfs de ijsvogels blijven in de vijverwand overwinteren, maar ik zorg er wel voor dat een gedeelte van de vijver ijsvrij blijft zodat zij ’s winters nog kunnen blijven vissen, want op zo’n fotogenieke en zeldzaam kleurige vogel ben ik oerzuinig.
Iedereen kan een steentje bijdragen om het leven van de thuisblijvers in de winter draaglijker te maken door te zorgen voor voedsel, bescherming en beschutting tegen weersinvloeden door het aanplanten van groene bladhoudende heesters zoals Rhododendron en Aucuba en ook besdragers als hulst, cotoneaster, vlier, Gelderse Roos, rozenbottels, meidoorns etc.
Bescherming tegen roofvogels, katten en andere soortgenoten kunnen we bieden door nestkastjes in de tuin te hangen. Ze zijn geholpen met eigen woonruimte waar sommige, om ‘gezellig’ warm te blijven soms met een hele groep induiken. Maar de meeste zoeken zoals wij een eengezinswoning zoals bv. de mezen of een 2 onder 1 kap. De mussen zijn heel familiair, zij geven de voorkeur aan een rijtjeshuis. Als ze geen keuze kunnen maken kunt u de woningzoekende vogels een appartement met aanleunwoning aanbieden met blijvend vrij uitzicht op het noordoosten en een invliegopening van 3-4 cm.
Ze zullen u hun dankbaarheid tonen met hun aanwezigheid of gefladder en gezang op de voedertafel in uw tuin. Meer eisen stellen ze niet; dan kunnen wij vanuit onze geïsoleerde huizen met open haard en zonnepanelendak van hen genieten en proosten op hun gezondheid want vogelplezier is besmettelijker dan vogelgriep. Bestaande vogelhuisjes die de afgelopen zomer bewoond waren en vaak als kraamkamer dienst hebben gedaan moeten dus even schoongemaakt worden: even het oude nest verwijderen en de borstel er door heen halen.Ja…wat bij ons de voorjaarsschoonmaakbeurt in huis is, doen we bij de vogels dus eigenlijk in het najaar, maar met alleen even een borstel er door heen halen en het oude nest naar buiten kieperen red ik het thuis niet…
Groene groeten uit de Groenstraat
Peter Verschure
Kijk ook eens op: www.natuurlijkverschure.nl
