Afgelopen zondag werd bekend dat Rien van Iersel, tot dan raadslid en fractievoorzitter van het Democratisch Podium, per direct de partij de rug toekeert. Wat betekent dat voor de verkiezingen van aanstaande woensdag? Van Iersel is namelijk de nummer twee op de kieslijst van het DP. dongen.nieuws.nl vroeg het aan raadsgriffier Willem Vulto die hieronder antwoord geeft op drie kernvragen.
Kan een raadslid zich zo kort voor de verkiezingen nog afsplitsen van een fractie?
Ja, dat kan. Raadsleden maken op persoonlijke titel deel uit van de gemeenteraad, zo geeft de gemeentewet aan. Artikel 5 van de Kieswet geeft daarbij aan dat er wisselingen mogelijk zijn in het aantal politieke fracties in de gemeenteraad als gevolg van afsplitsing of samenvoeging.
Kan er nog op Rien van Iersel worden gestemd?
Ja, dat kan. Op 7 februari 2014 zijn de kieslijsten definitief gemaakt in een openbare zitting van het centraal stembureau. Daarna kunnen de kieslijsten onder geen beding meer worden gewijzigd. De heer Van Iersel staat op de kieslijst en dus kan er op hem worden gestemd.
Kan Rien van Iersel in de gemeenteraad komen?
Ja, dat kan. Er zijn meerdere opties.
1) Rien van Iersel kan via het totaal aantal stemmen op DP in aanmerking komen voor een raadszetel. Uitleg: Na de verkiezingen worden twee uitslagen opgemaakt. Allereerst worden alle stemmen van alle kandidaten die voor DP op de kieslijst staan (inclusief Rien van Iersel) bij elkaar opgeteld. Daarmee wordt bepaald hoeveel zetels het DP krijgt. Daarnaast wordt de uitslag van de kandidaten op de lijst opgemaakt per persoon. Bij het toekennen van zetels wordt de volgorde op de kieslijst aangehouden. Van Iersel staat nummer twee. De afgelopen raadsperiode had het DP drie zetels.
2) Rien van Iersel kan worden gekozen met rechtstreekse stemmen, de zogenaamde voorkeurstemmen. Voor kandidaten met voorkeurstemmen hoger dan 25 procent van de kiesdeler, geldt nog het volgende: Deze kandidaten stijgen op de lijst en komen in volgorde van het aantal behaalde stemmen op de definitieve lijst terecht. Bij de volgorde komt eerst de kandidaat met de meeste voorkeursstemmen, vervolgens de kandidaat met de op een na meeste voorkeurstemmen, etc. Daarbij blijft overeind dat om te stijgen op de definitieve kieslijst de kandidaat wel meer dan 25 procent van de kiesdeler aan voorkeurstemmen moet hebben.
Overigens geldt ook dat alle stemmen op Rien van Iersel boven de kiesdeler tegoed komen aan andere kandidaten voor Democratisch Podium.
Kiesdeler:
De kiesdeler is het getal dat het aantal stemmen dat nodig is voor een raadszetel uitdrukt. De kiesdeler kan pas na de verkiezingen worden bepaald, omdat dit afhankelijk is van de opkomst bij de verkiezingen. In 2010 was de kiesdeler 482 stemmen (10136 uitgebrachte stemmen, gedeeld door 21 raadszetels).
