Mijmeringen: 'Schuld van de belastingen'

'Mijmeringen' is een wekelijkse column van Dongenaar Rinus Krijnen

Stel een ondernemer vergeet een keer loonbelasting te betalen in bijv. Januari. Stom natuurlijk. Dat kan voorkomen en na een herinnering betaalt hij normaliter alsnog. Stel dat de belastingdienst deze herinnering echter niet naar het juiste adres stuurt. Dan ben je dus niet bewust van je fout en ga je die dus ook niet zomaar herstellen. En dan: 9 maanden later wordt er beslag op de rekening gelegd en incasseert de belasting alsnog het bedrag met 60% boete (!). Eerst volgt verbazing. Wat is er toch gebeurd? Vervolgens volgt irritatie. Naast het postadres, is er ook nog een e- mailadres en een telefoonnummer bekend bij de belastingdienst. Waarom niet gemaild of gebeld? Nog nooit is verzaakt om loonbelasting te betalen. Ook in de periodes na de vergeten betaling van februari tot nu toe is alles keurig op tijd betaald. Dan maar even bellen met de belastingtelefoon. Het is begin oktober en het duurt meer dan een kwartier voordat er wordt opgenomen. Een goedwillende ambtenaar legt uit dat er diverse betalingsverzoeken naar een ander adres zijn verzonden en dus zonder reactie.

Bij navraag blijkt zonder dat het mij verbaast: de bewoner van dit adres heeft nooit een brief gezien. Vervolgens bevestigt de ambtenaar dat inderdaad het incassoadres afwijkend is van het Kamer van Koophandeladres en dus niet het adres is van de onderneming. Dit afwijkende adres kun je in ’MijnBelastingdienst’ overigens nergens vinden. Wijzigen kan de ambtenaar het adres niet; daarvoor wordt een terugbelafspraak gepland met een collega. Doorverbinden is niet mogelijk. Het is 5 voor 5.

U raadt het al: niemand heeft gebeld op het afgesproken tijdstip. Maar wel zo’n aanslag op deze manier afwikkelen. Verwacht de overheid dat zijn ondernemende onderdaan enthousiast raakt van dit graaiende gedrag? Geen wonder dat het vertrouwen in de overheid afneemt. Komt ook nog bij dat bij een eventueel faillissement de belastingdienst preferente schuldeiser is. Blijkt er iets over te blijven bij het door faillissement beëindigen van een bedrijf, dan zijn de boetes van de belastingdienst belangrijker, dan de openstaande rekening van de hardwerkende bakker.

Maar ik schrik het meeste van de boete: zestig procent boete in 9 maanden! En dan ook nog zonder overleg beslaglegging van de bankrekening en daarmee ongevraagd incasseren van de achterstallige betaling naast die belachelijke boete. Stel je hebt helemaal geen geld en er ontstaat een belastingschuld. Natuurlijk weet iedereen dat je belasting moet betalen, maar soms zit het tegen of blijven inkomsten achter. En zeker niet iedereen is goed met geld of heeft een budgetcoach. We leren afgezien van tellen van geld niets op school over belastingen of wettelijke verplichtingen. Dat helpt ook niet mee. Uiteraard word je regelmatig herinnerd aan een belastingschuld, maar daarmee wordt jouw financiële situatie niet beter. Velen zullen de kop in het zand steken omdat ze de confrontatie met de schuld niet aandurven. Blauwe enveloppen blijven dicht en de boete groeit. Geld is er niet, dus de belasting maakt het probleem met het verhogen van boetes alleen maar groter.

Beslag leggen heeft hier geen zin, want er is simpelweg niets. Ondernemingen kunnen zwaar in de problemen komen. Het niet betalen van rekeningen heeft vaak niets met opzet te maken, maar wel met de omstandigheden. Als plotseling alles fors duurder wordt en je inkomsten stijgen niet door bijvoorbeeld keiharde prijsafspraken met je klanten, kunnen deze situaties ontstaan. En uitgerekend de belastingdienst staat dan vooraan om jou als eerste uit te kloppen als er een cent te halen is. Geen wonder dat we in dit rare land inmiddels met een forse toename zitten van autonomen of soevereinen.

De belastingdienst is een inhalige instantie en dat wordt ook nog eens gevoed door onze nieuwe regering, met name de BBB. De rokende partijleider hiervan vindt dat aangekondigde verhoging van accijnzen op rookwaar er niet toe mag leiden dat de belastinginkomsten afnemen. Als je de belasting verhoogt dan krijg je toch meer binnen, zou je zeggen? Niet als je accijnsverhoging ervoor zorgt dat het gedrag van gebruikers verandert en er bijvoorbeeld veel mensen minder gaan roken. Belasting heeft hierbij een belerende functie. Vooral accijns is bedoeld om het ongezonde gedrag van gebruikers van verslavende middelen te beïnvloeden. Door ‘slechte’ producten te belasten wordt het voor gebruikers op een gegeven moment te duur om te blijven overgeven aan de verslaving. Gevolg is wel dat er illegale productie, distributie en inkoop plaatsvindt buiten de fiscus om. En dat is helemaal uit den boze, want dan blijft de fiscus met lege handen achter.

Maar als gebruikers wel hun knopen tellen en uiteindelijk toch stoppen met hun verslaving vanwege vooral deze hoge kosten, heeft de accijnsverhoging toch het juiste effect? Als er op deze zaken geen cent accijns meer kan worden geheven is er sprake van een geslaagde opdracht, mits de illegale handel onder controle is. Een ‘rookvrije generatie’ zou bijvoorbeeld kunnen worden bereikt. Opzet van de overheid van deze actie is oorspronkelijk niet bedoeld om de kas te spekken, maar de volksgezondheid naar een hoger plan te trekken: dat je uiteindelijk als verslaafde een sneue outcast wordt. Dat wordt nu dus even vergeten als men vreest dat met de accijnsverhoging er minder geld binnenkomt. Of zou het ook kunnen zijn dat met een accijnsverhoging Caroline haar eigen persoonlijke verslaving te duur gaat vinden?