Zonsverduistering in Dongen mogelijk goed te volgen

De maan schuift vrijdagochtend voor de zon langs en daarbij gaat de zon tijdelijk voor een groot deel schuil achter de maan. Om dit schouwspel goed te kunnen volgen heb je behalve een eclipsbrilletje ook opklaringen nodig. En de weersverwachtingen voor vrijdag lijken voor Dongen redelijk gunstig. Op dit moment geeft de website weeronline voor vrijdagochtend voor onze regio nog een stralende onbewolkte ochtend aan.

Zo af en toe schuift de maan precies tussen de zon en de aarde. Daarbij trekt de schaduw van de maan over de aarde en wordt het op sommige plekken geheel duister. In deze gebieden gaat dus 100 procent van het zonsoppervlak schuil achter de maan. Een groter gebied heeft met een gedeeltelijke verduistering (eclips) te maken. Daar schuift de maan wel voor een deel van de zon, maar kan nog veel zonlicht het aardoppervlak bereiken.

In Nederland vindt vrijdag een gedeeltelijke zonsverduistering plaats. Circa 81 procent van het zonsoppervlak wordt dan bedekt door de maan. Om 09:30 uur zal geleidelijk een steeds grotere hap uit de zon verdwijnen en rond 10:40 uur is de verduistering in Nederland op zijn maximum. Op het meest duistere moment is dan nog slechts een sikkelvormig deel van de zon zichtbaar. Om 11:48 uur is het schouwspel in Nederland voorbij.

Een volledige zonsverduistering komt in Nederland maar zeer zelden voor. De laatste was op 3 mei 1715 en de volgende is op 7 oktober 2135. Wel zijn er vaker gedeeltelijke zonsverduisteringen die goed waar te nemen zijn. In 1999 ging een groot deel van de zon achter de maan schuil en was dat in Nederland goed te zien. Op 11 augustus werd toen circa 95 procent van het zonsoppervlak bedekt door de voorbijschuivende maan. Een gedeeltelijke eclips was in Nederland ook op te merken op dinsdagochtend 4 januari 2011, toen ongeveer 70 procent van het zonsoppervlak bedekt werd. De volgende zijn op 12 augustus 2026 (88 procent van oppervlak bedekt), 21 juni 2039 (69 procent bedekt) en 11 juni 2048 (67 procent bedekt).

Om te voorkomen dat je ogen flinke schade oplopen is het belangrijk dat je niet onbeschermd naar de zon kijkt. Een deel van de zon is tijdens de eclips dan wel verduisterd, maar de zonnestralen die nog steeds het aardoppervlak bereiken zijn nog even fel en schadelijk voor je ogen. Met een zonnebril of een cd heb je absoluut niet de zekerheid dat je veilig naar de zon kijkt, dus gebruik een eclipsbrilletje!

Indien u geen bril heeft en de zonsverduistering toch veilig wilt waarnemen: neem een vergiet met grove gaten of een groot vel papier met een gat van ca 5 mm. Hou deze in de zon zodat het beeld in de schaduw op de grond valt... U zult verbaast zijn wat u te zien krijgt (bron: Volkssterrenwacht Corona Borealis)

De zonsverduistering is vrijdag 20 maart niet het enige opmerkelijke astronomische verschijnsel. Ook de lente begint op die dag. Om 23:45 uur staat de zon loodrecht op de evenaar en vanaf dat moment wordt de daglichtperiode op het noordelijk halfrond langer dan de periode van het nachtelijk duister.

Bronnen: zonsverduistering.nl, hemel.waarnemen.com, nationalgeographic.nl

Door: Christian Wentink

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------